Michael Pollan

Een pleidooi voor echt koken : thuiskomen in de keuken
De Arbeiderspers 2013, 415 pagina's - € 29,95

Oorspronkelijke titel: Cooked, a natural history of transformation (2013)

Wikipedia: Michael Pollan (1955) en zijn website 

Korte beschrijving
Nutritionisme is de ideologie van het westerse voedingspatroon. Daarin isoleert de industrie de afzonderlijke voedingsstoffen van een product om ze later extra toe te voegen (calcium) of weg te laten (vet). Helaas hebben al die bewerkingen niet het beoogde effect: welvaartsziekten komen steeds vaker en vroeger voor. Ons eetpatroon bevat veel vlees en voorbewerkt voedsel en te weinig groente en volkorenproducten. De auteur analyseert gezondheidsclaims van voorbewerkte voedingsmiddelen en stelt dat een natuurlijk product meer is dan de som van al die voedingsstoffen. Voedsel is ook cultuur, genot, samen delen en over de samenhang van voedselsoorten in een bepaalde kookstijl is ook nog weinig bekend. De industrialisatie van de landbouw en het gebruik van stikstof, kalium en fosfor als mest heeft een negatief effect op de bodempopulatie en de kwaliteit van de gewassen: voedsel bevat nu minder voedingsstoffen. Pollan pleit voor een voedingspatroon waarin zoveel mogelijk 'echt' (= onbewerkt voedsel) wordt gegeten. Zijn boek biedt veel stof tot nadenken. Met uitvoerig bronnen- en hulpbronnenapparaat en een register.
Voor grotere collecties, opleidingen voedingsleer etc.

Fragment uit de Inleiding - Waarom zouden we koken?
De gedeelde maaltijd is geen kleinigheid. Het is de fundering onder het gezinsleven, de plek waar onze kinderen de kunst van het converseren aanleren en de gewoonten van de beschaving verwerven: delen, luisteren, hun beurt afwachten, verschillen overbruggen, discussiëren zonder irritaties. De zogenoemde 'culturele tegenstellingen van het kapitalisme' - de neiging de stabiliserende sociale omgangsvormen waar het op rust te ondermijnen - zijn tegenwoordig pijnlijk duidelijk aanwezig aan de moderne Amerikaanse eettafels, samen met alle heldergekleurde pakjes die de voedselindustrie daar heeft kunnen posteren.
Dit zijn, daar ben ik me van bewust, nogal boude uitspraken over de centraliteit van koken (en niet-koken) in onze levens, en het past wel om enige nuances aan te brengen. Voor de meesten onder ons is de keus zoals ik die heb doen voorkomen - thuis alles vanaf het begin koken versus fastfood dat door bedrijven is bereid - vandaag de dag lang niet zo scherp. De meesten onder ons bevinden zich ergens tussen deze twee heldere uitersten in op een steeds andere plek, afhankelijk van de dag van de week, de gelegenheid en onze stemming. Afhankelijk van de avond koken we misschien een volledige maaltijd helemaal zelf, gaan we uit eten, laten we iets komen, of koken we 'een beetje'.  Deze laatste optie houdt in dat we gebruikmaken van de diverse en heel nuttige kortere wegen die een industriële voedseleconomie biedt: het pak spinazie in de diepvries, het blik wilde zalm in de provisiekast, het pak kant-en-klare ravioli van de winkel om de hoek of van de andere kant van de wereld. Wat het begrip 'koken' inhoudt bevindt zich in een spectrum, zoals dat al minstens een eeuw het geval is, toen verpakt voedsel in onze keukens verscheen en de definitie 'koken vanaf het begin' op de tocht begon te staan. (pagina 15-16)

Artikel: Weerlegging - Waarom zeggen mensen dat nou nooit van televisiekijken? (mei 2013)

Youtube: Michael Pollan - In defense of food (56:22) (10.306 views 30/9-2013)



Lees vooral ook het boek Ode aan de E-nummers : waarom E-nummers, kant-en-klaar-maaltijden en conserveermiddelen ons leven beter maken van Rosanne Hertzberger, die in dit boek fikse kritiek levert op het gedachtegoed van Michael Pollan.

Terug naar Overzicht alle titels