Robert M. Pirsig

Zen en de kunst van het motoronderhoud : een onderzoek naar waarden
Prometheus 2011 (38e druk), 509 pagina's   € 12,50

Oorspronkelijke titel: Zen and the art of motorcycle maintenance (1974)

Wikipedia: Robert M. Pirsig (1928) en Biographical Timeline of Robert Pirsig

Korte beschrijving
Herdruk van de bekende roman over een vader en zoon die per motorfiets een tocht door Noord-Amerika maken. Het gaat meer om het reizen dan om ergens te komen. De hoofdwegen worden vermeden, de voorkeur gaat uit naar kronkelende, beboste zijwegen. Het boek gaat niet over wat hen op deze reis overkomt, maar over de bespiegelingen die door wat ze zien in hen worden opgeroepen. Veel gefilosofeer, over de zin van het leven, over waarden en over religie. De roman drukt het levensgevoel uit van de generatie van linkse intellectuelen die zich aan het begin van de jaren '80, teleurgesteld over het uitblijven van maatschappelijke veranderingen, terugtrok uit het politieke leven om zich aan levensbeschouwelijke zaken te wijden. Het succes van deze roman is onderwerp van veel studie geweest. Hoewel het tamelijk sentimenteel en betuttelend is, is het een cultboek.

Fragment uit 12
Ik veronderstel dat ik, wanneer ik meer een romancier was dan een Chautauqua-redenaar, zou proberen 'meer gestalte te verlenen' aan de figuren van John en Sylvia en Chris, door scènes in te lassen met veel handelingen, die ook 'innerlijke bedoelingen' van Zen en wellicht Kunst en misschien zelfs Motorfietsonderhoud zouden openbaren. Dat zou een heel aardige roman opleveren, maar om een bepaalde reden trekt mij dat niet zo aan. Het zijn mijn vrienden, geen romanfiguren, en zoals Sylvia het zelf eens uitdrukte: 'Ik houd er niet van een object te zijn!' Op een heleboel dingen die wij van elkaar weten ga ik dus gewoon niet in. Niets kwaads, maar niet echt relevant voor de Chautauqua. Dat is de manier waarop het onder vrienden hoort te gaan.
  Op hetzelfde moment waarop ik denk moet het duidelijk op te maken zijn uit de Chautauqua waarom ik op hen altijd zo'n gereserveerde en afwezige indruk maak. Zo af en toe stellen ze vragen die schijnen te schreeuwen om een uitspraak waarover ik in vredesnaam altijd zit te denken, maar wanneer ik dan pruttelend zou verklappen waarmee ik me werkelijk bezighoud, laat ik zeggen, de a priori-veronderstelling van de continuïteit van een motorfiets van seconde tot seconde, en ik deed dat zonder het hulpmiddel van het totale bouwwerk van de Chautauqua, dan waren ze alleen nog veel verbaasder en zouden ze zich afvragen wat er aan de hand was. Nu ben ik werkelijk geïnteresseerd in deze continuïteit en de manier waarop wij erover spreken en denken en daarom wil ik nogal makkelijk afdwalen van de normale middag-boterham-atmosfeer en dat heeft de schijn van vage afwezigheid. Het is echt wel een probleem. (pagina 165-166)

Fragment uit 15

Kwaliteit… je weet wat het is, toch weet je niet wat het is. Dat is met zichzelf in tegenspraak. Maar sommige dingen zijn beter dan andere, dat wil zeggen, hebben meer kwaliteit. Maar wanneer je probeert te zeggen wat de kwaliteit is afgezien van de dingen die het bezitten, gaat het alleemaal ffft! Dan is er niets om over te spreken. Maar wanneer je niet kunt zeggen wat Kwaliteit is, hoe weet je dan wat het is, of hoe weet je dan zelfs maar dat het bestaat? Wanneer niemand weet wat het is, dan bestaat het dus voor alle praktische doeleinden helemaal niet. Maar voor alle praktische doeleinden bestaat het wel degelijk. Waarop worden anders cijfers gebaseerd? Waarom zouden mensen anders voor sommige dingen een fortuin willen neertellen, terwijl ze andere dingen op de schroothoop gooien? Kennelijk zijn sommige dingen beter dan andere… maar wat is dat ‘betere’?… En zo draai je dan rol, tol je geestelijk rond en nergens vind je houvast. Wat is in hemelsnaam Kwaliteit? Wat is het? (pagina 223, negenendertigste druk uit 2012)

Terug naar Overzicht alle titels