Wereldbibliotheek 2021, 271 pagina's - € 24,99
Oorspronkelijke titel: L'ère de l'individu tyran : la fin d'un monde commun (2020)
Weikipedia: Éric Sadin (1973)
Korte beschrijving
Sinds het begin van deze eeuw is de wereld in een stroomversnelling geraakt. Nieuwe technologische ontwikkelingen als internet, de smartphone en de opkomst van sociale media, zoals Facebook, Twitter en Instagram, versterken het idee dat het individu over steeds meer autonomie beschikt. Niets is minder waar. Het individu loopt juist telkens tegen de grenzen van zijn vermeende almacht aan en raakt daardoor gefrustreerd. Steeds vaker leidt dat tot ongeremde woede jegens autoriteiten of willekeurige anderen. Het is geen vrolijke analyse die de auteur, een Franse filosoof met veel aandacht voor de invloed van technologie op de samenleving, hier presenteert. Als we ons niet opnieuw bezinnen op een gezonde relatie tussen individu en gemeenschap, dreigt een situatie van permanente onregeerbaarheid en een oorlog van allen tegen allen. Een scherpzinnig geschreven en hoogst actueel boek.
Tekst op website uitgever
Protesten, rellen, wantrouwen: de afgelopen jaren heeft de publieke woede een kookpunt bereikt. De oorzaken zijn bekend: toenemende ongelijkheid, slecht functionerende overheidsdiensten, politieke schandalen. Maar de heftigheid van het ongenoegen is nieuw. En dat komt door een nieuw verschijnsel: de ik-tiran. Door de opkomst van het internet, de smartphone en de sociale media zijn we onszelf als het centrum van de wereld gaan zien. We beschouwen onze mening als de enige juiste en accepteren geen gezag meer. De gevolgen zijn beangstigend. De sociale samenhang verkruimelt en het vertrouwen in overheid en politiek verdwijnt, de aantrekkingskracht van populisme, complottheorieën en geweld neemt toe. Éric Sadin geeft een meeslepend geschreven analyse van de ineenstorting van onze gemeenschappelijke wereld. Hij doet dat vanuit een uniek historisch, politiek, sociaal, economisch en technisch perspectief. Zijn doel: nadenken over de voorwaarden van een sociaal contract dat ons bij elkaar kan houden.
Fragment uit David en Goliath
Focus op het kapitaal van het ik
Begin jaren negentig veranderde er iets. Zonder dat dit als zodanig werd benoemd, ontstond een soort stelselmatig primaat van het ik op de collectieve orde. Kenmerkend hiervoor was dat mensen bepaalde manieren van denken, die tot dan toe alleen in bepaalde sectoren werden gehanteerd, vrijwillig overnamen. Dit ging in de eerste plaats om managementtheorieën. Sinds eind jaren tachtig waren die geleidelijk ontdaan van normatieve schema's waarin werknemers simpelweg als 'uitvoerders' werden beschouwd. In plaats daarvan werden individuen en werknemers geacht hun 'creatieve vermogens' tot uiting te brengen.
Voor bedrijven had dat een dubbel voordeel: het individu werd verplicht om voortdurend het beste van zichzelf te geven en in het geval van tegenvallende resultaten kon een bedrijf het altijd op persoonlijke verantwoordelijkheid gooien. Deze principes vonden steeds breder ingang. Ook buiten de werkvloer leken ze immers goed aan te sluiten bij de tijdgeest. Ze bewezen zich als uitermate geschikt om het individu op ogenschijnlijk niet-dwingende wijze, onbelemmerd zijn talenten te laten ontplooien en van zijn persoonlijke autonomie te laten profiteren. In deze context past ook de toenemende en inmiddels algemene cultus van de zelfstandige ondernemer, die dankzij zijn vermetelheid en doorzettingsvermogen allerlei hindernissen overwint en een hogere vorm van autonomie bereikt. Misschien was niet iedereen zich hiervan ten volle bewust, maar dat werd het dominante model van hoe je zou moeten leven. (pagina 21-22)
Artikel: De eeuwige tramp, annex goede voorouder (november 2021)
Draadje (november 2021)
Artikel: Hoe heel de wereld een silent disco aan het worden is (NRC, 11 oktober 2021)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen