Atlas Contact, 367 pagina's - € 32,99
Wikipedia: Midas Dekkers (1946)
Korte beschrijving
Schrijven en praten over rassen (want daar gaat dit boek vooral over) betekent dat je niet ontkomt aan het gegeven van racisme. Naast een uitgebreide behandeling van het begrip en het gebruik van rassen bij planten en dieren, komt de mens aan de orde en de manier waarop biologen en anderen ermee zijn omgegaan. Er wordt gekeken naar oorzaken en gevolgen van racisme in de wetenschappelijke wereld en daarbuiten. Zin en onzin daarover passeren de revue, naast een scala aan samenhangende gegevens uit de humane samenleving, zoals etnografisch onderzoek, antropologie, slavenhandel, ethische discussies, Über- en Untermensch, geloofsvisies, de huid met de kleuren, bloedsamenstelling, lichaamsbouw, nakomelingen bij rasverschillen met de maatschappelijke behandeling, erfelijkheid en genen met de moderne mogelijkheden. En dat allemaal in de welbekende stijl van Midas Dekkers, een soort adhd'er in bloemrijke, niet altijd gemakkelijke termen, taal en zinsbouw. Voorzien van veel reproducties en foto’s in zwart-wit en kleur. Literatuuropgave en register aanwezig, maar niet uitputtend. Een boeiend overzicht, dat is zeker. De moeite waard, dus aanbevolen.
Tekst op website uitgever
In Wat loopt daar? kijkt bioloog Midas Dekkers met de ogen van de vakman naar de mensenrassen om hem heen. Hij beschrijft en ontleedt ze in al hun gedaanten, met verwondering, maar vooral ook met liefde. Met de hem eigen flair deelt Dekkers zijn brede kennis van de biologie. Hij gaat in op de evolutie en afstamming van de mensen, begrijpt hun hokjesgeest en toont zijn bewondering voor grote taxonomen als Linnaeus en Blumenbach. Dekkers viert de variatie, heeft een goed oog voor het absurde en is niet bang voor het ongerijmde. Van hondenrassen, tijgerrassen en aardappelrassen kun je onbekommerd spreken, maar wie over mensenrassen begint stuit op een probleem. Omdat het ene mensenras zich beter waant dan het andere. Racisme is een groot sociaal probleem, maar de wortel ervan, het ras, is biologisch.
Fragment uit 1. Anders dan anders
Het thema 'zoogdier' is een harige viervoeter. Zet er een lange nek op en je hebt ene giraf. Blaas hem op tot een olifant of verklein hem tot een muis, het blijft een zoogdier. Zes poten is de grondslag van het thema 'insect', met keuze uit vele miljoenen variaties. Acht poten: thema 'spin', twee poten: 'vogel'. De mens is een viervoeter die op twee poten is gaan lopen. Maar nooit zie je een dier met drie, vijf of zeven poten, nooit een ander met de voorpoten van achteren, nooit een met - god verhoede! - de anus recht onder de neus. het thema berust op stevige anatomische principes, het bouwplan, waarop en waaraan accessoires kunnen worden toegevoegd al naargelang de omstandigheden. Het bouwplan stelt de grenzen aan de variaties. Wie op al zijn vier poten blijft lopen heeft er geen twee over om te vliegen, op een zoogdierrug groeit geld noch vleugel. Maar een zespoot als een mug krijgt vleugels toe, omdat deze geen thema zijn maar variatie. En het is in de natuur als met Händel en Bach: hoe meer variaties, des te duidelijker klinkt het thema.
Nu eens dit en dan weer dat - een mens gedijt op variatie als een vlieg op stroop of stront. Als alleseter ziet een mens zich steeds weer voor keuzes gesteld. Alleseters eten juist niet alles. Ze moeten iedere dag hun menu samenstellen op grond van beschikbaarheid en voedingswaarde. Een beetje van dit, niet te veel van dat, het ene zo veel mogelijk, het andere alleen als het echt niet anders kan. Hoeft een miereneter alleen maar mieren te zoeken en kraakt een notenkraker almaar noten, een alleseter blijft een scharrelaar. Zie hem gaan, de allesetende mens, op de markt, van de ene kraam baar de andere, loerend, vergelijkend, overal aan zittend. Maar hij komt niet met alles thuis of met iedere keer iets heel anders. Er is wel sprake van afwisseling, maar er sluipen patronen in. De kaasboer weet al bij je binnenkomst welke van de duizend kaasjes het zou kunnen worden en ook de slijter kent je smaak. Reclamebureaus zwoegen om je van je vastgeroeste voorkeuren af te helpen, nieuwe nog roestvrije voorkeuren tegemoet, maar met matig succes. Juist met zo'n gevarieerd aanbod als de supermarkt slijt de sleur in, als een vast pad in het tropisch oerwoud. Ook sleur is een keuze. (pagina 8-9)
Interview: 'De mens is een thema met variaties' (De Volkskrant, 23 oktober 2021)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen