Atlas Contact 2021, 238 pagina's - € 22,99
Korte bio Jaap Seidell (1957) en Jutka Halberstad (19?)
Korte beschrijving
Een nieuw boek van een bekend duo, Jaap Seidell (hoogleraar Voeding en Gezondheid VU) en Jutka Halberstadt (psycholoog/docent kinderobesitas VU). Samen schreven zij ook 'Tegenwicht : feiten en fabels over overgewicht' (2011)*, 'Het voedsellabyrint : een weg uit het doolhof van eetadviezen en -trends' (2014)** en 'Jongleren met voeding : kleine en grote vragen over een leven lang gezond eten' (2018)**. De coroanapandemie heeft aangetoond dat een ongezonde leefstijl en overgewicht desastreuze gevolgen hebben voor de weerbaarheid tegen ziektes. Een pleidooi voor gezondere en duurzamere voeding is niet nieuw. Wel nieuw is dat de verantwoordelijkheid voor verandering niet voornamelijk bij de individuele mens wordt gelegd, maar bij de overheid. Een krachtig beleid moet de praktijken van de voedingsindustrie reguleren. Ultrabewerkte voedingsmiddelen spelen een kwalijke rol bij het ontstaan van overgewicht en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen. Er worden veel tegenstrijdige voedingsadviezen gegeven, maar er is consensus dat ultrabewerkt voedsel niet past in welk gezond voedingspatroon dan ook. Maar juist deze producten zijn alomtegenwoordig en vaak goedkoop. Het boek eindigt met aanbevelingen voor zowel individu als overheid. Met uitgebreide bronnenlijst.
Tekst op website uitgever
Jaap Seidell en Jutka Halberstadt maken in hun nieuwe boek ‘Andere kost’ inzichtelijk hoe de grote problemen zich verhouden tot wat er op ons bord ligt. Ons voedselsysteem kraakt in zijn voegen. Wij worden ziek, de planeet wordt ziek: verandering is bittere noodzaak. Maar veel van de problemen waarvoor we ons gesteld zien zijn van een ontmoedigende schaal. Wie heeft de macht en verantwoordelijkheid om een ommekeer tot stand te brengen? Wat kun je zelf doen, en wat moeten we samen aanpakken? Wij, individuen en consumenten, kunnen betere en bewustere keuzes maken, maar dat moet hand in hand gaan met een krachtig en samenhangend overheidsbeleid. Seidell en Halberstadt schrijven een prikkelend en informatief pleidooi dat niet alleen moet leiden tot een vruchtbaarder debat, maar nu ook écht tot verandering.
Fragment uit (de) Inleiding: onze aarde verkeert in grote problemen
Het ontbreken van een zichtbare schakel tussen ons handelen en de grote problemen die we om ons heen zien (en vice versa) kan leiden tot toenemende zorgen en tot gevoelens van onmacht en depressie. Daar zijn zelfs al termen voor bedacht als 'eco-angst', 'ecorexia', 'klimaatstress'en 'klimaatdepressie'. Dergelijk fatalisme draagt over het algemeen niet bij aan algemene oplossingen en eigen welzijn. Ook zijn er mensen die juist geobsedeerd raken door voeding en de invloed ervan op hun gezondheid. Daar is eveneens een term voor: 'orthorexia nervosa'. Obsessief gedrag helpt echter net zomin om een evenwichtig leven te leiden.
Een andere manier om met deze zorgen om te gaan is ons te wenden tot optimisten zoals de Zweed Hans Rosling. Op basis van statistieken wilde hij laten zien dat het, als gevolg van verstandig menselijk handelen, de afgelopen eeuwen wereldwijd best de goede kant op is gegaan met de levensverwachting, de economische groei, het opleidingsniveau en armoedebestrijding.
Mensen als Rosling gaan ervan uit dat menselijke intelligentie en nieuwe technologie ook andere problemen de baas kunnen. Wie de urgentie van problemen zoals het verlies van biodiversiteit, klimaatverandering en sociale ongelijkheid benadrukt, wordt door deze optimisten tot alarmist of doemdenker bestempeld. Het negeren of relativeren van de problemen en hopen op een technologische doorbraak als oplossing is echter riskant. Er ontbreekt een plan voor de situatie waarin die doorbraken niet gerealiseerd worden.
De hier gesignaleerde problemen worden wel breed erkend door gezaghebbende instituties zoals de Verenigde Naties, maar dat leidt zelden tot doortastend optreden door overheden en burgers. Dit heeft drie oorzaken. De eerste is dat politici het erg lastig vinden om de noodzakelijke draconische maatregelen, die diep kunnen ingrijpen in het leven van mensen, voor te stellen (want die trekken weinig kiezers). Daarnaast zijn er veel partijen met commerciële belangen die dit soort maatregelen proberen te voorkomen - denk aan de voedingsindustrie en bedrijven die belang hebben bij het intensieve gebruik van fossiele brandstoffen. Ten derde voelen de meeste burgers te weinig urgentie met betrekking tot de problemen: onvoldoende althans om er een comfortabele leefstijl voor op te geven en om verandering te eisen.
Het gebrek aan urgentie bij burgers om hun reisgedrag, energieverbruik en goedkope gemaksvoeding in te ruilen voor een kariger en soberder leven lijkt het lastigste obstakel voor verandering. Wanneer voldoende kiezers daar immers wel voor kiezen, wordt het voor de politiek en het bedrijfsleven aantrekkelijker om drastischer koerswijzingen door te voeren. Tegelijkertijd hebben overheden en het bedrijfsleven de verantwoordelijkheid om burgers bewust te maken van de noodzaak tot die verandering van hun leefwijze, en om hen ervan te doordringen wat voor voordelen dat zal brengen voor hen en hun kinderen en kleinkinderen. (pagina 9-11)
Draadje (november 2021)
Artikel: Hoogleraar Jaap Seidell: 'Mensen moeten dichter bij boer gaan eten' (juli 2021)
Andere titels over ons voedselsysteem
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen