Lontano 2021, 96 pagina's - € 15,--
Korte bio van Lianne Tijhaar (19?)
Korte beschrijving
Aan de hand van vijf interviews staat wetenschapsjournaliste en filosofiedocente Lianne Tijhaar stil bij de invloed van technologie op onszelf en de wereld. Na een inleiding van de auteur gaat het bij techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek over de waarden die we willen meegeven aan techniek. Met de Franse intellectueel Bruno Latour bespreekt ze de band tussen ecologie en technologie. De toeslagenaffaire lag aan de basis van een vraaggesprek met de Amerikaanse politicologe Virginia Eubanks over de impact van moderne technologieën op sociale rechtvaardigheid. Vervolgens komt de macht van techreuzen aan bod bij internetpionier Marleen Stikker. Het Brits-Indiase echtpaar Jon Ardern en Anab Jain vertelt ten slotte over hun designontwerpen waarmee ze de mensheid direct, tastbaar en emotioneel de gevolgen van hun daden (bijvoorbeeld klimaatopwarming) willen laten ervaren. Nawoord van onderzoeker John van de Pas en Leon Heuts, hoofdredacteur van wetenschapswebsite NEMO Kennislink. Niet geïllustreerd. Sobere lay-out.
Tekst op website uitgever
Technologie heeft de rol van religie overgenomen. Met een technical fix hopen we alle problemen de wereld uit te helpen. Hoewel we weten dat elke oplossing minstens net zo veel nieuwe problemen introduceert, hangt er rond technologie altijd nog een zweem van magie. Het is lastig te beoordelen wat de invloed is van technologie op onszelf en onze omgeving. Dit boek introduceert daarom handvatten van denkers, ontwerpers en kunstenaars die down to earth stilstaan bij wat technologie doet. Ze laten zien hoe we een nieuwe balans kunnen vinden tussen technologie, mens en andere aardbewoners. Down to earth presenteert niet alleen ideeën, maar markeert de start van Earthlinks, een nieuwe beweging voor iedereen die de urgentie voelt om samen te werken op het snijvlak van geesteswetenschappen en technologie. Lianne Tijhaar is wetenschapsjournalist en programmamaker, hoofdredacteur van Bij Nader Inzien en filosofiedocent aan onder meer de Universiteit van Amsterdam.
Fragment uit 2. Vast in ons vooruitgangsdenken
In gesprek met Bruno Latour - Parijs, Frankrijk
Vraag: Hoe kun je van mensen verwachten dat ze handelen als ze niet weten wat ze moeten doen?
BL: We weten niet wat we moeten doen, omdat we niet weten waar we zijn. Het is een probleem van lokalisatie. We dachten op een aarde te leven die onuitputtelijk was. Dat idee van een onbeperkte aarde, uitgevonden in de zeventiende eeuw, was vanaf het begin af aan een utopie. Nu moeten we opeens leren leven in een andere wereld. Hoe doe je dat? Dat is geen politieke vraag, geen technologische vraag, geen ethische vraag. Het zijn al deze vragen tegelijk.
We moeten herlokaliseren. Er ontstaat een nieuw ecosysteem, waarvan we niet weten hoe de zaken met elkaar verbonden zijn. We verschuiven naar een andere grond. Op deze nieuwe grond kunnen we dingen doen die we voorheen niet konden. Zo'n verschuiving maakt veel mensen bang. terecht, het is ook moeilijk.
Het enige wat je kunt doen is op verschillende manieren beschrijven en onderzoeken waar we zijn. Dat vraagt om verbeeldingskracht. Zo hebben we het altijd gedaan. In de zeventiende eeuw, tijdens de wetenschappelijke revolutie, begonnen we planeet aarde op een wetenschappelijke manier te zien. We vonden allerlei nieuwe technieken uit. Leren leven op een andere planeet is al door oneindig veel mensen gedaan.
Vraag: Wat maakt het dan nu zo lastig?
BL: Onze verbeelding wordt verlamd door het oude idee van vooruitgang. Het probleem is dat er één richting lijkt te zijn. Je ziet het in de landbouwcrisis: we lopen totaal vast in ons vooruitgangsdenken. Het idee van 'doorgaan' zit ons in de weg. De Denen realiseren zich plotseling dat ze alle nertsen moeten doden, maar de vraag moet zijn: waarom hebben we überhaupt nertsen.
Bij elke innovatie of nieuwe technologie moet je de vraag stellen: hoeveel andere dingen zijn eraan verbonden? Wat gaat er verloren? Wat is de winst? technologie zit nooit in het ding. Het gaat erom wat het doet. Opnieuw, we hebben het over ecosystemen. Iedere techniek opent nieuwe ecosystemen en kan andere gebouwde omgevingen verwoesten. Die mogelijke gevolgen moet je onderzoeken. Verbeeldingskracht is wat we nodig hebben. (pagina 33-34)
Artikel: Over algoritmes en rechtvaardigheid: ‘Mensen zijn gevormd door techniek maar je hoeft de Coronacheck-app niet te omarmen’ (Trouw, 15 november 2021)
Lees ook: Waar kunnen we landen? : politieke oriëntatie in het nieuwe klimaatregime van Bruno Latour (uit 2018), Het internet is stuk van Marleen Stikker (uit 2019) of Op de vleugels van Icarus : hoe techniek en moraal met elkaar meebewegen van Peter-Paul Verbeek (uit 2014).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen