Auke van der Woud

Het lege land : de ruimtelijke orde van Nederland 1798-1848
Olympus 2007 (7e dr.), 686 pagina's - € 20,--
Oorspronkelijke uitgave 1987.

Website RUG: Auke van der Woud (1947)

Korte beschrijving
De metamorfose van Nederland in de afgelopen honderdvijftig jaar is gigantisch. In de afgelopen tien jaar vormt het toenmalige landschapsbeeld meer en meer een belangrijke inspiratiebron voor herinrichting van ons huidige landschapsbeeld. Het boek is ontstaan uit het idee om over de gehele negentiende eeuw een proefschrift te schrijven. Alras bleek echter, dat de berg te verwerken informatie zo gigantisch werd, dat de periode 1798 (staatsregeling) tot 1848 (grondwetswijziging) is gekozen. Het boek is prettig leesbaar, wat het verwerken van de hoeveelheid informatie zeer vergemakkelijkt. Er is geput uit een grote hoeveelheid kennisbronnen: economische, juridische, waterstaatkundige, geologische, demografische, klimatologische, psychologische, stedenbouwkundig-architectonische, militaire en politiek-economische. Een veelheid aan onderwerpen komt aan de orde: bestuursvormen, dijken, rivieren, water-, land-, en spoorwegen, woeste gronden en cultuurlandschappen, polders en steden. Afgesloten wordt met een overzicht van de militaire, juridische en welvaartsaspecten van die tijd. Helaas zijn geen kaart- of beeldimpressies opgenomen. Bevat geen literatuur van na 1988. Paperback, zeer kleine druk.

Fragment uit hoofdstuk 10. Woeste grond
Precieze cijfers ontbreken, maar het staat wel vast dat de Nederlandse bodem rond 1800 voor ongeveer een derde deel uit woeste grond bestond. De Drentse heidevelden en hoge venen hadden diepe uitlopers in Zuidoost-Friesland en Zuidoost-Groningen; de provincie Drenthe zelf was grotendeels, voor zo'n 70 procent woest. De helft van Overijssel was een heidelandschap. De woeste gronden van Salland en Twente zetten zich voort in grote delen van de Gelderse Achterhoek en de Graafschap. De Veluwe vormde met de heide- en zandgronden van oostelijk Utrecht een uitgestrekt en nauwelijks gecultiveerd gebied. Noord-Brabant had in het Land van Breda en de Meijerij grote wildernissen; de Peel, op de grens van Limburg, was een moeras ter grootte van circa 100 kilometer.
Op de kaart van Nederland namen deze gebieden een imposante plaats in. (pagina 213)

Filmpje
Op zondag 20 oktober 2013 sprak Auke van der Woud in de Groene Engel in Oss over de 19e eeuw en de overeenkomsten en verschillen met "onze" 21e eeuw (19e eeuw revisited?). Hieronder een videoverslag van deze middag.



Terug naar Overzicht alle titels