Maarten Doorman

Rousseau en ik : over de erfzonde van de authenticiteit
Bert Bakker 2012, 140 pagina's - € 15,--

Wikipedia: Maarten Doorman (1957)

Korte beschrijving
Wij moderne mensen moeten authentiek zijn. Het onderwijs is bedoeld om jezelf te worden, de moderne media tonen continu hoezeer dat is gelukt, en van ware liefde op reality-tv tot eerlijk vlees in de supermarkt is echtheid het keurmerk van het ware. Maarten Doorman, filosoof, criticus, dichter en essayist, verbonden aan de universiteiten van Amsterdam en Maastricht, beschouwt Rousseau als de uitvinder van dat ik dat rusteloos op zoek is naar zijn ware zelf. Voortbouwend op zijn brede overzicht 'De romantische orde' (2004)* laat hij in dit beknopte, maar uiterst trefzekere essay zien hoezeer de Rousseau van de 'Confessions' en van de grote romans als 'Julie' en 'Émile' zichzelf verstrikt in precies dezelfde paradoxen die de huidige hype van echtheid laten uitmonden in hypocrisie en effectbejag. Boeiend, uitermate leesbaar en vol bij tijden zachtjes bijtende humor. Met een lijst van geraadpleegde literatuur.

Fragment uit X
Sinds de romantiek draait het in de kunsten om waarachtigheid. De belangrijkste criteria voor het beoordelen van een gedicht. toneelstuk, foto, choreografie, lied, performance, roman, schilderij of wat voor vorm van kunst dan ook gaan telkens terug op noties van oprechtheid, originaliteit en persoonlijke zeggingskracht die voortkomen uit het streven naar authenticiteit. Met de romantiek beginnen kunstenaars namelijk steeds meer regels aan hun laars te lappen, omdat die niet stroken met hun eigen, hoogstpersoonlijke gevoeligheden en temperamenten. Deze nieuwe subjectiviteit is cruciaal voor begrip van wat kunst is, tot op de dag van vandaag.
 Natuurlijk is het al te persoonlijke, de zuivere expressie van diepe gevoelens gedurende een lange twintigste eeuw door critici en vooral door kunstenaars zelf bespot en onschadelijk gemaakt. Steeds meer kunstenaars nemen afstand van het idee dat kunst een 'spontaneous overflow of powerful feelings' was, zoals Wordsworths romantische definitie van poëzie ooit luidde. (pagina 75)

Terug naar Overzicht alle titels