Octavo 2023, 120 pagina's - € 20,--
Oorspronkelijke titel: Entreteins avec Bruno Latour (2022)
Wikipedia: Bruno Latour (1947-2023)
Korte beschrijving
Een boek met dialogen tussen de schrijver en Bruno Latour (1947-2022) over diens filosofie. Latour bespreekt de diverse onderwerpen in zijn werk, waaronder het einde van de moderniteit, het nieuwe klimaatregime, het belang van collectieve structuren en de aanspraak van onder meer fictie, religie en wetenschap op waarheid. Ondanks deze verscheidenheid laat hij zien dat er een lijn zit in zijn werk. Het verlangen naar verklaren, naar overdragen aan een volgende generatie is bij Latour gekoppeld aan een gevoel van urgentie – de urgentie van het vraagstuk hoe we de Aarde bewoonbaar houden. Intelligent en met diepgang geschreven. Met enkele zwart-witfoto’s. Uitsluitend geschikt voor een geoefende lezersgroep. Nicolas Truong (Parijs, 1967) is een Franse journalist en essayist. Hij is redacteur Idées-Débats van Le Monde.
Tekst op website uitgever
De onderwerpen in het werk van Bruno Latour lopen sterk uiteen: het einde van de moderniteit, het nieuwe klimaatregime, het belang van collectieve structuren, en de aanspraak van onder meer fictie, religie en wetenschap op waarheid. In de reeks gesprekken die hij in 2021 voerde met journalist Nicolas Truong, laat hij zien dat er ondanks die verscheidenheid een duidelijke lijn zit in zijn werk. Het verlangen naar verklaren, naar overdragen aan een volgende generatie is bij Latour gekoppeld aan een gevoel van urgentie – urgentie die uitdrukkelijk naar voren komt als hij spreekt over de fundamentele kwestie van deze tijd: hoe houden we de Aarde bewoonbaar?
Fragment uit De nieuwe ecologische klasse
N.T. Dat er geen 'grote verhalen' meer zijn.
B.L. Inderdaad. '...maar wij hebben ene alternatief voor het grote verhaal.' Zo is het socialisme te werk gegaan: honderdvijftig jaar lang schiep het alternatieve verhalen over de geschiedenis, de evolutie... We beseffen niet hoeveel intellectueel, cultureel werk er is verzet door de economische wetenschap, eerst door liberalen, later door socialisten. De milieuactivisten moeten hetzelfde werk gaan doen, ze moeten opnieuw definiëren wat geschiedenis is, wat wetenschap is - heel belangrijk - en ook een nieuwe definitie geven van de tijdshorizon, die niet noodzakelijk in verband hoeft te staan met vooruitgang of ontwikkeling, of met een ruimtereis naar Mars. Wat we vandaag moeten definiëren is een politiek waarin de klassenstrijd wordt bepaald door de manier waarop we ons verhouden tot de vraag: houden we vast aan de voorwaarden voor de bewoonbaarheid van de planeet die we nauwkeurig hebben beschreven en aan de hand waarvan we nu kunnen onderscheiden wat belangrijk is en wat niet? De mensen die zich engageren voor de fundamentele kwestie van bewoonbaarheid zijn op die manier klassenbroeders, strijdmakkers als het ware. En op dat moment zouden we terug kunnen vallen op een klassiek politiek systeem waarin iedereen van mening verschilt over alle onderwerpen. Maar dat is normaal, en we zouden tenminste weten waarover we moeten bekvechten. In de desastreuse huidige politiek is dat lang niet altijd duidelijk. Je moet toegeven dat het een rommeltje is. Er is geen enkele toekomsthorizon. Ik ben vijfenzeventig en ik herinner me dat we ons tot het presidentschap van Mitterrand in 1981 min of meer konden oriënteren bij het maken van politieke keuzes, we bekeken programma's van politieke partijen of luisterden naar leuzen. Je kon te weten komen welke belangen de verschillende partijen hadden en op wie je moest stemmen. Er was aansluiting mogelijk: 'Ik behoor tot een bepaalde klasse, ik heb bepaalde belangen, er zijn partijen en programma's die mijn belangen vertegenwoordigen, ik ga naar de stembus.' Dat is allemaal verdwenen. het feit dat 65% van de mensen in Frankrijk niet gaat stemmen is opmerkelijk. We zijn van wereld veranderd, en door de omstandigheden zijn politieke partijen, de een na de ander, volledig versnipperd geraakt. Aansluiting vinden is er niet meer bij, en we zullen die aansluiting niet terugvinden door een nieuwe partij op te richten die vindt dat ze een recht heeft de nieuwe president te leveren. Op dat punt maken de milieuactivisten zich illusies. Op dit moment moeten we onderaan beginnen met heropbouwen. Wat mij interesseert is hoe het maatschappelijk middenveld kan bereiken dat het zichzelf opnieuw vormgeeft, een nieuwe definitie geeft van zijn eigen territorium, dat wil zeggen van zijn afhankelijkheden en dus van zijn belangen, connecties, klassenverwantschappen... Zo moeten we het geheel opzetten. Daarna komen er partijen, en vervolgens verkiezingen waarbij je op die partijen kunt stemmen, maar dat is een proces van jaren.
We zitten in een buitengewone situatie met de volledige desintegratie van de verbondenheid waarop de politiek ongeveer twee eeuwen lang berustte, en die zich vertaalde in de strijd tussen liberalen en socialisten. Daar zijn vele, uiteenlopende redenen voor, bijvoorbeeld de rol van de sociale media. Maar ik denk dat ondanks alles het nieuwe klimaatregime, dat we niet benoemen en dat we niet erkennen als het fundamentele probleem, het zwaarst weegt op onze politieke emoties. De brandende kwestie gaat niet meer over het produceren en verdelen van rijkdom; vandaag gaat het over wat het productiesysteem omvat, omringt, mogelijk maakt, een zaak die veelomvattender en belangrijker is dan het systeem zelf. Maar wie ben ik om een nieuwe klasse in te voeren? Ik ben niemand, ik benoem gewoon... Het concept dat ik benoem, maakt het echter mogelijk om de milieuactivisten een hart onder de riem te steken en fier te zijn. (pagina 61-63)
Klik hier voor de opnames van de gesprekken die Nicolas Truong met Bruno Latour voerde.
Lees ook: Oog in oog met Gaia : acht lezingen over het Nieuwe Klimaatregime (2017), Waar kunnen we landen? : politieke oriëntatie in het Nieuwe Klimaatregime (2018), Het parlement van de dingen : over Gaia en de representatie van niet-mensen (2020), Wij zijn nooit modern geweest : pleidooi voor een symmetrische antropologie (1991/2016) en Waar ben ik? lockdownlessen voor aardbewoners (2021)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen