Van Gennep 2011, 53 pagina's - € 4,95
Website Instituut voor Publiek waarden
Korte beschrijving
Een pleidooi voor herwaardering van wat 'de publieke zaak' wordt genoemd, als tegenhanger van het individuele eigenbelang en de daaruit voortvloeiende gevoelens van maatschappelijke en politieke ontevredenheid. De auteurs zijn de oprichters van het Instituut voor Publieke Waarden. Mede op basis van persoonlijke ervaringen van een aantal willekeurige Nederlanders wordt via een beschouwing over het 'publiek ongenoegen' gekeken naar de 'poldertragedie' en de gevolgen daarvan voor de markt, de overheid, de civil society, het bedrijfsleven, de politiek en natuurlijk de burgers zelf. Voor maatschappelijk betrokken lezers. Pocketuitgave; kleine druk.
 |
| Alexis de Tocqueville |
Welbegrepen eigenbelang, dat Tocqueville op basis van zijn bevindingen in Amerika definieert als de basis van iedere weldadige democratie, zal niet vanzelf ontstaan. Sterker nog: hoe meer de overheid garant staat voor het algemeen belang en publieke problemen gaat oplossen, hoe meer mensen zich zullen storten op het behartigen van hun eigen belangen. En hoe meer de burger zich met private sores bezighoudt, hoe meer de overheid garant moet staan voor het oplossen van publieke problemen. Dat bedoelde Tocqueville met de neerwaartse spiraal van individualisme en een groeiende bureaucratische overheid waar hij democratie in ziet ontaarden.
Op den duur zullen burgers niet meer weten hoe ze hun belang welbegrepen in moeten schatten. Simpelweg omdat ze hun gemeenschappelijke belang, het publieke belang niet meer zien. De overheid, met haar wetten en regels, staat tussen hen en hun gemeenschappelijke belang in. Publieke waarden hebben het op dat moment afgelegd tegen de dominantie van het verkeerd begrepen eigenbelang. Zie daar de tragiek van de polder: ons publieke ongenoegen schuilt ten diepste in ons gebrekkige vermogen om ons eigenbelang welbegrepen in te schatten. Daardoor is er een kloof geslagen tussen publieke en private belangen. (pagina 27-28)
En als we die beschaving willen behouden en uitbreiden, is het van belang dat we over de schaduw van ons verkeerd begrepen eigenbelang heen springen. Daar hebben we civil society, overheid én bedrijfsleven voor nodig. Dat klinkt megalomaan, maar tegelijkertijd maken we daar gezamenlijk del van uit. We zijn allemaal burgers. En zolang we ons vooral als klant blijven gedragen, zullen we onszelf op ons eigenbelang blijven bedienen. Verandering komt in eerste instantie vanuit onszelf en daarmee in en door de instituties en bedrijven waarin we leven en werken. Een eerste stap is het herwaarderen van wat we gezamenlijk hebben en willen blijven ontwikkelen. Het herwaarderen wat van publieke waarde is. Overheid, politieke en civil society moeten meer benadrukken wat ze voor publieke winst genereren. Dat is een noodzakelijke voorwaarde om onze belangen welbegrepen in te schatten.
Wishful thinking? Vanzelfsprekend. Ondoenlijk? Wellicht. Tegelijkertijd moeten we constateren dat we in deze tijden de capaciteit hebben om individueel gelukkig te zijn terwijl we publiek treuren. Dat moet op zijn minst betekenen dat de krachten in een van de hoogst ontwikkelde landen ter wereld verkeerd gericht zijn. Als wij het niet kunnen, kan niemand het. Herwaardering van wat we gezamenlijk hebben en delen, is een eerste betekenisvolle stap. Niet omdat het ethisch, moreel of politiek correct zou zijn, maar omdat we er belang bij hebben. Gezamenlijk belang, wel te verstaan. (pagina 53-54)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen