Benjamin R. Barber

De infantiele consument : hoe de markt kinderen bederft, volwassenen klein houdt en burgers vertrapt
Ambo/Manteau 2007, 512 pagina's - € - 24,95

Oorspronkelijke titel: Consumed : how markets corrupt children, infantilize adults and swallow citizens whole (2007)

Wikipedia: Benjamin R. Barber (1939)

Korte beschrijving
Een ruim vierhonderd pagina's lange aanklacht tegen het moderne kapitalisme, waarin de klant niet meer de koning is, maar multinationals de dienst uit maken. De consument is ondergeschikt, en hem worden keuzes opgedrongen via verfijnde marketingtechnieken. Conclusie van de schrijver is dat dit op de lange termijn het kapitalisme te gronde zal richten. De schrijver is hoogleraar politicologie en politiek theoreticus in de Verenigde Staten. Het boek is dan ook meer een politiek manifest dan een economische theorie. Moeilijke en vooral zeer uitgebreide stijl van schrijven. Van de lezer wordt niet zozeer economische voorkennis verwacht, maar wel veel geduld en een grote woordenschat. Voorzien van vele voetnoten en literatuurverwijzingen, en een uitgebreid register.

Fragment uit 1. Een zegevierend kapitalisme en een infantiliserend ethos
In deze armzalige tijden van een zegevierend, tot narcistisch consumentisme vervallen kapitalisme, lopen Shakespeares zeven levensfasen van de mens gevaar weggespoeld te worden door een levenslange kindsheid. Jounalisten over de hele wereld gebruiken in hun artikelen over de huidige populaire cultuur allerlei termen ter aanduiding van een nieuwe menselijke soort van eeuwige adolescenten. In het Engels heten ze kidults, rejuveniles, twixters en adolescents. Duitsers spreken van Nesthocker, Italianen van mammone, Japanners van freeter, bewoner svan India hebben het over zippies, Fransen over een 'Tanguy-syndroom' en puériculture, terwijl de kidults en adulescents (naar dan zonder 't') ook voor de polyglotte Nederlanders geen onbekenden zijn. Met deze populaire neologismen karakteriseren ze iets dat voortvloeit uit een krachtig nieuw cultureel ethos, meer gevoeld dan duidelijk als zodanig herkend. Het is een ethos van opgedrongen kinderlijkheid: een infantilisering, die nauw verbonden is met de eisen van het consumentenkapitalisme in een wereldwijde markteconomie. (pagina 11-12)

Fragment uit hoofdstuk 7 Bestrijding van consumentisme : kan het kapitalisme zichzelf genezen?
Maar stel dat een voortschrijdend infantiliserend consumentisme op zich een heilzaam, en geen schadelijk proces is, dat het de bevrijding van consumenten uit Webers kooi inhoudt, en niet hun opsluiting erin? Stel dat het winkelcentrum, ook al domineert het de publieke ruimte, een genoeglijke, zelfs de burgerzin bevorderende plek is, en shoppen een weldadige, zelfs inspirerende tijdspassering? Stel dat de allesbepalende industrie van het consumentisme, de marketing plus de reclame, niet zozeer het bolwerk van een establishment is, maar een arena van rebellie en voortgaande verandering? Stel dat juist de kinderlijkheid waarvan het moderne ethos in kritieken als de mijne wordt beschuldigd in werkelijkheid een zegenrijke kwaliteit is, een gehechtheid aan het speelse kind, die de verharding van de bloedvaten van het kapitalisme verzacht en jeugdigheid tot een ware deugd maakt? Misschien kan het consumentisme weerstand bieden aan zijn eigen fossilisatie door een beroep te doen op zijn eigen inherente speelse karakter en te putten uit de sentimenten van zijn inherente carnavaleske hart. In dat geval zou het erom gaan dat je de waarlijk bevrijdende aard van het consumentisme als zodanig herkent en huldigt. (pagina 338-339)

Terug naar Overzicht alle titels