Erik Scherder

Liever moe dan lui : Blijf denken!
Athenaeum, Polak & Van Gennep 2025, 240 pagina's  - € 18,99

Wikipedia: Erik Scherder (1951)

Korte beschrijving
Een compliment of een aanmoediging is het zeker niet, de titel van dit nieuwe werk van Erik Scherder. In 'Liever moe dan lui' verkent deze hoogleraar de effecten van artificiële intelligentie op onze hersenen. Hoewel deze klomp van grijze cellen ons tot ongekende hoogtes voerde, doet ze tegelijk haar stinkende best om dat potentieel zo weinig mogelijk aan te spreken. Het effeciëntieprogramma werd door de evolutie in de mens geïnstalleerd: waar we energie kunnen besparen, zullen we dat haast automatisch ook doen. Dat heeft schijnbaar voordelen: al de energie die we uitsparen door AI te gebruiken, kunnen we investeren in nieuwe uitdagingen. Schijnbaar – want onderzoek toont aan dat – in tegenstelling tot wat men misschien hoopte – het denkvermogen (aandacht, concentratie) er niet op vooruit gaat. Het pleidooi van Scherder is helder: er is je een krachtige machine toevertrouwd en die nestelt zich in je bovenkamer. Stel hem in bedrijf – blijf denken. Voorzien van een uitgebreide literatuurlijst. Een toegankelijke en enthousiaste verkenning van de effecten van de AI.

Tekst op website uitgever
Artificiële Intelligentie (AI) is een wereldwijde hype. Maar is het goed voor je hersenen? En voor je lijf? Nee! Erik Scherder noemt AI daarom Afnemende Intelli­gentie. We zitten massaal voor een scherm, worden mentaal en fysiek steeds minder uitgedaagd – en we genieten ervan! We zijn liever lui dan moe. Moet dat niet andersom? Moeten we niet juist moeite blijven doen? Het antwoord is vol­mondig ja! Is het tij nog te keren?

Van de oermens hebben we geleerd om efficiënt te zijn: eerst een plan maken, dan jagen, en daarna eten en uitrusten. Het leven draaide om efficiëntie en snelheid. Dat zit nog altijd in ons DNA. Maar voedsel wordt nu tot in de keuken bezorgd. Is dat efficiënt? En moeten we daarvan bijkomen? Absoluut niet! Hoe minder we hoeven te doen, hoe beter. Of niet?

Erik Scherder zet ons op zijn unieke manier aan het denken. In zijn bekende, aanstekelijke en energieke stijl bespreekt hij de meest recente onderzoeken in zijn vakgebied. Scherders enthousiasme en aansporingen laten niemand onberoerd.

Erik Scherder is hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Zijn boeken, Laat je hersenen niet zitten, Singing in the brain en Oud worden, jong blijven zijn bestsellers. Samen met cardioloog en hoogleraar Leonard Hofstra schreef hij Hart voor je brein (2020) en Hoop voor hart en hersenen (2023). In Liever moe dan lui (2025) gaat Erik Scherder in op de risico’s van AI en intensief schermgebruik, maar hij laat ook zien waarom moeite doen en blijven denken loont.

Fragment uit 8. Kunnen we het tij nog keren?
Mentale inspanning verhoogt de kwaliteit van leven
Het lezen van boeken, tijdschriften en kranten geeft een gevoel van 'well-being' en zorgt voor een afname van depressieve symptomen; ook is er sprake van een afname van chronische pijn en verbetering van het dagelijks functioneren. Wat betreft dat laatste aspect: door te lezen ervoer men minder beperkingen in dagelijkse activiteiten. De onderzoekers vonden tevens een afname van eenzaamheid. Lezen leidt tot minder eenzaamheid omdat de lezer een 'relatie' aangaat met de personages in het boek, zoals in alledaagse sociale situaties. In een studie werd zelfs gevonden dat u langer leeft als u boeken leest!

Een boek lezen helpt tegen eenzaamheid en verlengt misschien zelfs uw leven.

Dat effect vonden de onderzoekers niet bij mensen die de krant of tijdschriften elzen. Waarom dan wel bij het lezen van boeken? Een boek lezen vindt plaats in je 'binnenwereld'. Tijdens het lezen komt heel veel verschillende informatie bij elkaar: wat je leest (cognitief), wat je erbij voelt aan emoties (blijdschap, vreugde, angst en alle andere emoties die een mooie tekst kan oproepen) en wat je je erbij voorstelt (inbeelding, fantasie). Dat alles bij elkaar kan je in de 'buitenwereld' helpen om bijvoorbeeld bepaalde risico's te vermijden of juist op tijd in actie te komen. Om je anders te gedragen dan je zou doen als je dat ene boek niet had gelezen. Zo zou het lezen van een boek dus een levensverlengend effect kunnen hebben. U bent nu al even aan het lezen in mijn boek. U bent goed bezig!

Andere onderzoekers melden dat juist het bezoeken van theaters, musea, concerten en tentoonstellingen bijdragen aan een langer leven. Volgens hen zijn dat allemaal ingrediënten van een 'verrijkte omgeving'.  Een dergelijke omgeving versterkt het immuunsysteem. Daarnaast zorgen 'culturele uitdagingen' voor een toename van de glucocorticoïd-receptoren in de hippocampus. De daardoor toegenomen activiteit kan gunstig werken op chronische stress en depressie. Op die manier kan het deelnemen (actief maar ook passief)  aan culturele evenementen  dus gezondheidsrisico's doen afnemen, waardoor de kans op een langer leven vergroot wordt. Cultuur is dus goed voor de volksgezondheid!
  Zogeheten sociale 'minde games' als kaartspellen, schaken en dammen blijken andere 9maar ook positieve) effecten op de kwaliteit van leven te hebben. Bij dat soort spellen zoekt men namelijk naar oplossingen. Mind-games (denksporten) verminderen het risico op eenzaamheid en op de ziekte van Alzheimer, verminderen het ervaren van chronische pijn, verminderen het last hebben van beperkingen van mobiliteitsverlies, en verminderen het risico op een depressie. Bovendien verhogen mind games het gevoel van optimisme. (pagina 149-151)

Terug naar Overzicht alle titels

Margot Brouwer

Sterrenstof zijn wij : ontzagwekkende inzichten uit de wetenschap die hoop geven
Querido 2025, 528 pagina's  - € 27,99

Website van Margot Brouwer (1989)

Korte beschrijving
Een persoonlijk filosofisch verslag over een existentiële zoektocht naar de betekenis van het leven, vanuit een wetenschappelijk perspectief. Sterrenkundige Margot Brouwer verkent de rol van sterrenkunde, biologie en natuurkunde in het begrijpen van onze plaats in het universum. Ze beschrijft diens persoonlijke zoektocht naar zingeving en verbindt moderne natuurwetenschap met filosofische en spirituele inzichten. Brouwer presenteert diens levensvisie, die sterk berust op de filosofie van Spinoza, en beargumenteert dat de wetenschap bewijst dat alles met elkaar in verbinding staat. Met diepgang geschreven. Uitsluitend geschikt voor een geoefende lezersgroep.

Margot Brouwer (1989) is doctor in de sterrenkunde en was als onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en Universiteit Groningen, waar die onderzoek deed naar donkere materie en alternatieve zwaartekracht. Over onder meer diens onderzoek naar donkere materie en alternatieve zwaartekracht werd de Amerikaanse documentaire Chasing Einstein gemaakt.

Tekst op website uitgever
Iedere dag jakkeren we door onze levens op weg naar… wat eigenlijk? Geluk? Verbinding? Zin? Hebben we de hoop daarop niet opgegeven toen we God dood verklaarden en ons wereldbeeld toevertrouwden aan de wetenschap? Als we realistisch zijn, weten we dat ons niets anders wacht dan het oneindige zwarte gat van de dood. De wetenschap zal ons niet redden... of toch?

Want is het niet juist de sterrenkunde die ons vertelt dat wij allemaal uit dezelfde zeven elementen bestaan, gecreëerd in de gloeiende kern van een ster? Vertelt de biologie ons niet dat we met alle leven verbonden zijn door miljarden jaren evolutie? En toont niet juist de moderne natuurkunde aan dat onze ervaring van tijd – als een onverbiddelijke stroom van geboorte naar dood – een illusie is?

Wat betekent dit allemaal voor ons leven? In Sterrenstof zijn wij deelt sterrenkundige Margot Brouwer het persoonlijke verhaal van diens levenslange existentiële zoektocht, en het hoopvolle wereldbeeld waar deze zoektocht toe leidde. Brouwers inzichtelijke synthese van moderne natuurwetenschap, Spinoza’s filosofie en mystieke spiritualiteit uit oost en west kan ons bestendige troost bieden: diens boek biedt zicht op de peilloze diepten van ruimte en tijd – en op wie we werkelijk zijn.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Jeroen van Baar 2

De onzekerheidsepidemie : verslaafd aan voorspelbaarheid in een wankele wereld
Atlas Contact 2026, 304 pagina's - € 23,99

Verschijnt in januari 2026

Website van Jeroen van Baar (1990)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever

Een belangwekkend en overtuigend boek over een groeiend maatschappelijk probleem: we zijn steeds onzekerder. Expert Jeroen van Baar biedt handvatten voor een steeds onvoorspelbaardere wereld.

We zijn verslingerd aan voorspelbaarheid. We houden Buienradar angstvallig in de gaten, daten uitsluitend via datingapps en weigeren een restaurant binnen te lopen zonder eerst de reviews te lezen. Tegelijkertijd zetten klimaatverandering, virussen en AI onze leefwereld op zijn kop. Hoe kunnen we omgaan met de dreiging van een oorlog of een geopolitieke machtsverschuiving als we het al spannend vinden een praatje aan te knopen met de kassière in de supermarkt?

Fragment uit

Lee ook: De prestatiegeneratie : een pleidooi voor middelmatigheid (uit 2014)

Terug naar Overzicht alle titels

Maaike Schoon

Waarom jij geen huis kan betalen
Uitgeverij Pluim 2026, 256 pagina's - € 23,99

Verschijnt maart 2026

Wikipedia: Maaike Schoon (1984)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Hoe kan het dat de huizenprijzen sinds 1995 met 200 procent zijn gestegen? Waarom is land een financieel product, terwijl lucht van iedereen is? Hoeveel is een huis nog waard als het land waarop het staat door klimaatverandering langzaam verdrinkt?

Maaike Schoon gaat op zoek naar de wortels van de huidige wooncrisis. Een wooncrisis die veel minder met huizen te maken blijkt te hebben en veel meer met de grond waarop huizen staan. Van het water dat land wordt in de drooggepompte meren in Holland, via de eerste landakte in koloniaal New York tot de dakloze vrouwen en kinderen en steenrijke huizenbezitters van nu.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Floris van den Berg 3

Beter weten : filosofie van het ecohumanisme
Houtekiet 2015, 744 pagina's - € 28,99

Wikipedia: Floris van den Berg (1973)

Korte beschrijving
De auteur van deze bundeling gelegenheidsgeschriften (essays, boekbesprekingen, meditaties, brieven en een 'woordenlijst van ecohumanisme') is atheïst, liberaal, humanist en veganist. De auteur meent dat deze levensvisies noodzakelijkerwijs uit zijn begrip van filosofie voortvloeien. Helaas doet hij geen enkele moeite dit te beargumenteren. Het boek is dan ook geen systematische uiteenzetting van ecohumanisme, maar vooral een verzameling teksten die thematisch zijn geclusterd (bijvoorbeeld rond atheïsme, liberalisme, duurzaamheid, veganisme, vrijdenken), maar verder los zand zijn. De extreme religiehaat is vermoeiend; de auteur pleit zelfs tegen vervanging van de huidige kalender vanwege het religieuze karakter ervan. Soms lijken de teksten eerder door een cabaretier geschreven dan door een academicus, zoals wanneer hij Moeder Teresa neerzet als een 'evil bitch'. Van den Bergs tegendraadse mening is amusant, maar van serieuze filosofie is in de ruim 700 pagina's helaas nauwelijks sprake. De oorspronkelijke publicatie van de teksten wordt overigens nergens vermeld en ook ontbreekt een index. Een verzameling meningen van een tamelijk onbekende filosoof. Het is niet geheel duidelijk wat de toegevoegde waarde is van deze bundel.

Tekst op website uitgever
Klimaatverandering, dreigende zoetwaterschaarste, botsing tussen de vrije wereld en de islam, mondiale mensenrechtenschendingen, uitputting van grondstoffen, het wankele economische systeem: de problemen waar wij voor staan zijn moeilijk te bevatten. Kan de filosofie helpen om houvast te vinden in een snel veranderende wereld?

In Beter weten brengt Floris Van den Berg tal van de grote problemen samen in een consistente, rationele en holistische visie. Hoe moet ik mijn leven leiden? Hoe ziet een rationeel doordacht wereldbeeld eruit? Dat levert een monumentaal, grensverleggend en fascinerend denkavontuur op over de grote vragen van het leven waarin Van den Berg elementen uit liberalisme, humanisme, scepticisme, wetenschappelijke naturalisme maar ook atheïsme en veganisme verbindt.

De koppelingen van atheïsme aan veganisme, en humanisme aan duurzaamheidsdenken zijn verrassend, vernieuwend en uitdagend. Maar ook noodzakelijk. Van den Berg spoort aan tot fundamentele veranderingen, in de samenleving, in het economisch systeem, in ons denken en, niet te vergeten, in ons handelen.

Floris Van den Berg (1973) is filosoof en, zoals hijzelf zegt, dus atheïst en veganist. Hij is auteur van onder meer Hoe komen we van religie af?, Filosofie voor een betere wereld, en De vrolijke veganist.

'Een uitdagend boek, geschreven in een levendige en voor iedereen toegankelijke stijl. Ik hoop dat het veel lezers aan zal trekken die activisten zullen worden in de strijd om een betere wereld.' - De Australische topfilosoof Peter Singer over Van den Bergs Philosophy for a better world

Fragment uit Deel II - Atheïsme - 8. Atheïsme als sieraad van de mensheid
Voordat ik de tien seculiere geboden van Verhofstadt opsom wil ik de tien geboden uit de Bijbel aanhalen. Ik heb de indruk dat mensen geen flauw benul hebben wat die behelzen en hoe onzinnig die zijn. Richard Dawkins merkte hierover op 'Do you advocate the Ten Commandments as a guide to the good life? Then I can only presume that you don't know the Ten Commandments.'

1. Gij zult geen afgoden vereren, maar Mij alleen aanbidden en boven alles beminnen.
2. Gij zult de naam van de Heer, uw God, niet zonder eerbied gebruiken.
3. Wees aandachtig dat gij de dag des Heren heiligt.
4. Eer uw vader en uw moeder.
5. Gij zult niet doden.
6. Gij zult geen onkuisheid doen.
7. Gij zult niet stelen.
8. Gij zult tegen uw naaste niet vals getuigen.
9. Gij zult geen onkuisheid begeren.
10. Gij zult niet onrechtvaardig begeren wat uw naaste toebehoort.

Het eerste gebod is aanleiding voor een hoop ellende, want het werkt intolerantie tegen andersgelovigen in de hand. Gebod 3 betekent dat je op zondag/zaterdag/vrijdag niet mag doen waar je zin in hebt. Geboden 6 en 9 druisen in tegen de kernwaarde van de Verlichting, het humanisme en het liberalisme: je moet vooral doen waar je zelf zin in hebt, zolang je maar gene schade berokkent. Waarom zou je niet iets van iemand mogen begeren (gebod 10)? het 4de gebod heeft ook tot een hoop ellende geleid. Vergelijk dit gebod met de Internationale Verklaring voor de Rechten van het Kind waarin juist wordt betoogd dat ouders een zorgplicht hebben voor de zorg, ontwikkeling en ontplooiing van hun kind - wat botst met een religieuze opvoeding. Deze aanbevelingen stelt Verhofstadt ertegenover: 

1. Bovenal bemin de mens.
()

2. Elk mens is een doel op zichzelf en geen middel.
()

3. Handel op de manier dat je zou willen dat iedereen zo zou handelen voor zover die handeling ten goede komt aan de mensheid.
()

4. Wees nieuwsgierig, doe kennis op en onderwerp elk standpunt, elke visie en elke hypothese aan de hardste kritiek, ook je eigen standpunten.
()

5. Elk mens heeft recht op zelfbeschikking voor zover hij gene schade toebrengt aan anderen.
()

6.Gij zult niemand doden tenzij uit zelfbescherming.
()

7. Gij zult uw medemensen in nood helpen en goed doen voor anderen zonder daarvoor iets in de plaats te verwachten.
()

8. Gij zult andere levende wezens niet doen lijden.
()

9. Gij zult zorg dragen voor de natuur en een leefbare wereld nalaten aan komende generaties.
()

10. Wees niet neutraal of onverschillig bij conflicten, maar verdedig de zwakken en onderdrukten. 
()

Verhofstadt is niet alleen filosofisch goed onderlegd, maar ook historisch en literair. Zijn boek is een breed cultuurfilosofisch en toegankelijk werk dat een plezier is om te lezen. Uit het werk van Verhofstadt proef je diens morele en culturele bevlogenheid. Hij leest literatuur, geschiedenis en filosofie vanuit het perspectief van het individu: worden individuen gestimuleerd tot ontwikkeling of ontplooiing of juist geknakt en gefnuikt? Een groot verschil met religieuze studiositeit is Verhofstadts kosmopolitisch eclecticisme. In de toelichting bij zijn boek tijdens de boekpresentatie merkte Verhofstadt op: 'Ik ben een ekster die mooie dingetje her en der oppikt.' In Atheïsme als basis voor de moraal heeft Verhofstadt heel wat 'mooie dingetjes' bij elkaar gebracht en aaneengeregen met de robuuste rode draad van individualisme. Het boek is een sieraad voor het seculier humanisme. Een sieraad voor de mensheid. (pagina 75-81)

Lees ook: Filosofie voor een betere wereld (uit 2009) en De vrolijke veganist : ethiek in een veranderende wereld (uit 2013)

Terug naar Overzicht alle titels

Markus Gabriel 2

Goed doen : hoe ethisch kapitalisme de democratie kan redden
Ten Have 2025, 224 pagina's  - € 23,99

Verschijnt januari 2026

Oorspronkelijke titel: Gutes tun - Wie der ethische Kapitalismus die Demokratie retten kann (2024)

Wikipedia: Markus Gabriel (1980)

Korte beschrijving

Tekst op website
Een van de belangrijkste filosofen van onze tijd over hoe een economisch systeem gebaseerd op ethiek en moraal ons kan redden.

Een economisch systeem dat puur gebaseerd is op winstbejag heeft de mensheid lange tijd vooruit geholpen – zo luidde de heersende doctrine. Maar gezien de diverse wereldwijde crises is dit niet meer het geval. Markus Gabriel maakt duidelijk: alleen een ethisch kapitalisme, dat financiële winst fundamen­teel verbindt met moreel positieve waarden, zal onze aarde, ons welzijn en ook onze liberale, democrati­sche staatsvorm kunnen veiligstellen.

Fragment uit

Lees ook: Morele vooruitgang in duistere tijden : universele waarden voor de 21ste eeuw (2021)

Terug naar Overzicht alle titels

Paul Schenderling 2

Continent van de kwaliteit : hoe Europa een eigen economische koers kan varen
Bot uitgevers 2025, 384 pagina's  - € 27,50

Korte bio van Paul Schenderling (1988)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Betere producten, betere banen, een betere kwaliteit van leven, een sterkere democratie en een einde aan de ecologische ontwrichting: gaat dat samen? In Europa, in onze tijd en in déze omstandigheden? In Continent van de kwaliteit laat econoom Paul Schenderling zien dat het kan. Als Europa radicaal kiest voor kwaliteit boven kwantiteit. Met heldere analyses en overtuigende voorbeelden toont Schenderling dat een nieuwe én eigen koers mogelijk is. Hij schetst hoe Europa zijn sociale model kan vernieuwen, hoe eerlijke handelspolitiek en digitale dekolonisering onze veerkracht versterken en hoe de economie wél binnen de draagkracht van de aarde kan werken. Dit boek biedt meer dan een analyse: het is een hoopvol en realistisch actieplan. Een uitnodiging om samen te werken aan een Europa dat sterker, eerlijker en toekomstbestendig is – hét continent van de kwaliteit.

Fragment uit deel V: Handvatten om de nieuwe economie dichterbij te brengen
Hoofdstuk 22. De burgerbewegingen en bedrijvennetwerken die de nieuwe economie opstarten
Waar te beginnen?
De broodnodige actie begint dus bij betrokken burgers en ondernemers. Verderop in dit deel geven we praktische adviezen hoe decentrale en nationale overheden hierop kunnen inhaken en deze beweging kunnen versterken. Wat kun je concreet doen als burger os als ondernemer en waar te beginnen?
  De eerste en belangrijkste stap die je kunt zetten is: je verenigen. Want om de nieuwe economie te laten ontkiemen is er allereerst een voedingsbodem nodig en een constante aanvoer van voedingsstoffen. Die kunnen alleen ontstaan als groepen burgers de handen ineenslaan en zich actief gaan bezighouden met de waardeketens die ons dagelijks leven mogelijk maken. laten we daarom beginnen met de stappen die betrokken burgers kunnen zetten.
  Vergelijk het initiatief van betrokken burgers met een inkoopcollectief. De burgers die zich verenigen in het collectief willen een inkoopvoordeel behalen en kopen daarom gezamenlijk in. Het grote verschil met traditionele inkoopcollectieven is dat ze niet lagere prijzen als oogmerk hebben, maar kwaliteit, levensduur, duurzaamheid en goed werk voor werknemers in de regio en elders in de keten.
  We hebben dat zelf ondervonden toen we een dergelijk initiatief zijn gestart in Nederland: Just Enough. Het bleek lastig te zijn om te achterhalen welke producten eerlijk en duurzaam geproduceerd zijn en een lange levensduur hebben. Want veel bedrijven grossieren in overdreven of zelfs onware duurzaamheidsclaims. En de vele keurmerken die er zijn blijken vaak te gaan over slechts een klein stukje van wat je onder rechtvaardigheid en duurzaamheid verstaat. Verder ontdekten we dat voor het beoordelen van de prijs-kwaliteitverhouding consumentenorganisaties bestaan, maar wie beoordeelt de rest van de waardketen?
  Gelukkig blijken e rook in heel Europa burgercollectieven te bestaan die zich juist daarop richten. Denk aan de Buy Responsible Foudation in Polen, Opcions in Spanje, Longtime in Frankrijk, Bewusst Kaufen in Oostenrijk, De Transformisten in België, Ethical Consumer in het Verenigd Koninkrijk, ökotest in Duitsland, Danwatch in Denemarken, Public Eye in Zwitserland en onze beweging Just Enough in Nederland. Deze maatschappelijke organisaties helpen burgers om bewuster aankopen te doen, door onafhankelijk te adviseren bij het aankoopproces. (pagina 318-319)

Lees ook: Er is leven na de groei : hoe we onze toekomst realistisch veiligstellen (2022)

Terug naar Overzicht alle titels

De Linkse Mannen

Onteigen de boer?
Zwartjes & Labović, 135 pagina´s -  € 18,99

De Linkse Mannen zijn Bram Douwes (1984) en Wilbert van de Kamp (1988)

Korte beschrijving
Een satirische analyse over het onteigenen van boeren als oplossing voor de stikstofcrisis. In dit boek onderzoeken ‘De linkse mannen’ de stikstofcrisis, want, zo schrijven ze zelf 'Van Den Haag hoef je het inmiddels allemaal niet meer te verwachten: daar zitten ze gevangen in een eeuwigdurende verkiezingscampagne.’ De auteurs focussen op de vraag of de onteigening van boeren een goede oplossing is voor de stikstofcrisis – een vraag die ze niet op betogende maar juist op onderzoekende wijze willen benaderen. Het doel is om te begrijpen wat er werkelijk speelt en waarom er nog geen oplossing is gevonden voor de stikstofcrisis. Begrijpelijk en met humor geschreven. Met illustraties en kaart in grijstinten. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. 

Bram Douwes is presentator, interviewer, producent en programmamaker. Wilbert van de Kamp is presentator en activistisch ondernemer. Samen presenteren zij de podcast De linkse mannen.

Tekst op website uitgever
Onderzoek naar polariserende problemen? De Linkse Mannen zoeken het voor u uit. Geïnteresseerd, geëngageerd en vooral geïnformeerd.

Het is tijd voor échte realistische oplossingen voor grote dringende problemen en daarom schrijven wij – De Linkse Mannen – dit boek voor jou. Van Den Haag hoef je het inmiddels allemaal niet meer te verwachten: daar zitten ze gevangen in een eeuwigdurende verkiezingscampagne. Toch moet er van alles gebeuren en dus doen wij het maar. We beginnen bij de stikstofcrisis.

Dit is geen pamflet. We betogen niet dat de boer moet worden onteigend, maar onderzoeken of het een goed idee is of juist helemaal niet. Wat is er nu eigenlijk aan de hand en waarom wordt het maar niet opgelost? Je hebt kortom, hands-on-journalistiek in handen. Het veld in en de boer op!

Fragment uit Post voor Wilbert
Beste Willem,

Ik ben een optimist, de borst moet vooruit, we moeten moedig voorwaarts, maar de klad is erin gekomen. Als iemand me nu vraagt: 'Hoe gaat het? antwoord ik - vrij naar Gerard Reve: 'Goed, maar verder gaat het slecht'.  Thuis alles op orde, leuk dat je het vraagt, maar in dat warme koophuis zit ook een meisje van vijf jaar dat ooit zes, negen en achttien wordt en wat is er dan nog over?

Dit wordt geen sentimentele brief, geen zorgen. Wat ik je wil zeggen is het volgende: we zouden overal over kunnen schrijven. Over de oorlogen, over de kapotte kinderen (begin ik weer over kinderen), over de woningmarkt en hoe we geen huizen kunnen kopen/huren/lenen (ook al woon jij leuk in ene woongroep en heb ik een prima gezinswoning met hypotheekrenteaftrek), over hoe het kapitalisme  daadwerkelijk alles van waarde dat weerloos is vernietigt: het wonen, de ziekenhuizen, de feiten.

We zouden het persoonlijk kunnen maken, ongefilterd en dan maken we iedereen kapot. Dan wervelen we langs de opportunisten, de leugenaars, de narcisten, de racisten, de geldmakers, de wolven. We zouden het over de VVD kunnen hebben. Dat zou zelfs een roman kunnen worden over een witte man van vijftig die met de wind van de verzorgingsstaat in de rug de markt laat winnen om diezelfde verzorgingsstaat af te breken. En die man maakt zich daar vervolgens boos over en geeft dan uit naam van de Gewone Man de asielzoeker de schuld en niet z'n vrienden van de Private Equity.

Maar jij, Wilbert (mag ik je W noemen, zoals altijd?), wilt het graag hebben over de boer. Je wilt het vaak hebben over de boer. Je bent dan wel geen boer, maar je had er een kunnen zijn. En de boer die put het land uit en de dieren en de natuur. Dus moet er worden ingegrepen, kwaadschiks zelfs. Jij zegt: die boer moet worden onteigend. Ik weet niet of ik dat met je eens ben, Wilbert. Ik denk zelfs dat ik het niet met je eens ben.

Klik hier voor meer boeken over 'ons' voedselsysteem.

Terug naar Overzicht alle titels

Jan Willem Duyvendak

Spookkloven :waarom Nederland minder gepolariseerd is dan we denken
Thomas Rap 2025, 160 pagina's -  € 19,99

Wikipedia: Jan Willem Duyvendak (1959)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
We leven in zwaar gepolariseerde tijden – althans, dat denken we. Overal worden kloven gesignaleerd: tussen stad en platteland, hoog- en laagopgeleid, rijk en arm, mannen en vrouwen, religieuzen en seculieren. Maar hoe groot zijn die verschillen werkelijk?

In dit scherpe en verhelderende essay laat Jan Willem Duyvendak zien dat veel van die tegenstellingen overdreven en overschat worden – ze zijn zelfs grotendeels fictief. Emoties domineren het politieke debat, terwijl de feitelijke ongelijkheid vaak kleiner is dan gedacht. In Spookkloven onderzoekt Duyvendak hoe emoties de feiten verdringen in het politieke debat, hoe affectieve polarisatie ons zicht vertroebelt en hoe zowel links als rechts in de ban is van dramatisering. Een urgent pleidooi voor feitelijkheid, nuchterheid, historisch besef en vertrouwen in het vermogen samen te leven – mét verschillen, maar zonder onnodige paniek.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Byung-Chul Han 8

Spreken over God : een dialoog met Simone Weil
Ten Have 2026, 128 pagina's - € 14,99

Verschijnt januari 2026

Oorspronkelijke titel: Sprechen über Gott : ein Dialog mit Simone Weil (2025)

Wikipedia: Byung-Chul Han (1959)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Byung-Chul Han laat in dit indringende essay zien hoe actueel het denken van Simone Weil is. Haar spiritue­le kracht en radicale kritiek op productie, prestatie en consumptie bieden een helend perspectief op deze tijd. Weil wijst ons een andere weg: naar een leven dat openstaat voor transcendentie, stilte en zin. Volgens Han zou de wereld mooier en vreedzamer zijn als we leefden zoals Weil het voorleefde – vol aandacht, overgave en innerlijke waarheid.

Over eerder werk: 'Tegenwoordig sjouw ik dit boek overal met me mee, duw het vrienden en wildvreemden onder hun neus en blijf er maar over praten, wat er zo mooi, zo bijzonder, zo slim en warm en liefdevol aan is.' – Marian Donner in De Groene Amsterdammer

Simone Weil ist die hellste Intelligenz des 20. Jahrhunderts. Ihre Gedanken sind aktueller denn je. Sie helfen uns, die Krise der Gegenwart zu verstehen und zu meistern. Byung-Chul Han bringt uns in seinem neuen Essay die inspirierende, hellsichtige, ja heilende Gedankenwelt von Simone Weil näher und liest sie durch unsere Gegenwart hindurch neu. Er bringt mit Weil eindringlich jene Transzendenz zur Sprache, die heute in der Welt des Konsums und der Produktion total verloren gegangen ist. Weil führe, ja verführe uns zu einer anderen Wirklichkeit, die uns aus dem sinnentleerten Leben, aus dem radikalen Seinsmangel herausführt. Sie bringt uns bei, dass es letztlich Gott, diese überwältigende Kraft von oben ist, die uns eine beglückende Seinsfülle gibt. Ihre Schriften lesend ahnen wir zumindest, dass es eine andere Lebensform, eine andere Seinsform gibt als die, die sich komplett Leistung, Produktion und Konsum ausliefert.

Fragment uit

Lees ook: 
De vermoeide samenleving / De transparante samenleving / De terugkeer van Eros (2011-2013), 
Psychopolitiek : neoliberalisme en de nieuwe machtstechnieken (uit 2015), 
Infocratie : digitalisering en de crisis van de democratie (2022)
De palliatieve maatschappij : pijn vandaag de dag (2022)
Vita contemplativa : over inactiviteit (uit 2023), 
De crisis van het narratieve (uit 2024) 
Over het verdwijnen van rituelen : een topologie van het heden (2025)

Lees vooral ook:
Waar strijden wij voor? : over de noodzaak van anders denken van Simone Weil (uit 2021),
Het vuur van de vrijheid : de nieuwe wereld van Hannah Arendt, Simone de Beauvoir, Ayn Rand en Simone Weil van Wolfram Eilenberger (uit 2022),
Vrouwen in duistere tijden : tien denkers van blijvende betekenis van Alicja Gescinska (verschijnt november 2025) en/of
Tijd is hoop : alle essays over de tijd van Joke Hermsen (uit 2025).

Artikel: De filosoof van het feest (Marian Donner) (De Groene Amsterdammer, 2 april 2025)

Terug naar Overzicht alle titels