De Arbeiderspers 2023, 382 pagina's - € 26,99
Wikipedia: Ingrid Robeyns (1972)
Korte beschrijving
Een boek over limitarisme en de kloof tussen arm en rijk. De auteur bepleit de noodzaak van een limiet aan de buitensporige welvaart van de allerrijksten. Extreme rijkdom vormt volgens haar een gevaar voor de democratie en staat een duurzame toekomst in de weg. Het limitarisme is een politieke filosofie die stelt dat de sterkste schouders daadwerkelijk de zwaarste lasten moeten dragen zodat ongelijkheden ingeperkt kunnen worden. Uiteindelijk zal iedereen daarvan profiteren, ook de superrijken zelf. De auteur geeft uitleg over en argumenten voor het limitarisme en schetst hoe het er in de praktijk uit zou zien. Verdiepend en gedetailleerd geschreven. Met name geschikt voor de geoefende lezer. Ingrid Robeyns (Leuven, 1972) is een Nederlandse econoom, filosoof en academisch docent. Ze promoveerde in Cambridge bij Amartya Sen en is de grondlegger van het limitarisme.
Tekst op website uitgever
Geen mens zou in armoede moeten leven; daarover is iedereen het wel eens. Maar is te veel geld niet even onwenselijk?
De kloof tussen arm en rijk neemt almaar toe. Wereldwijd is driekwart van alle rijkdom in handen van een klein groepje miljardairs. Dat is moreel niet verdedigbaar, vindt politiek filosoof Ingrid Robeyns. In Limitarisme legt ze uit waarom er een limiet moet komen aan de buitensporige welvaart van de allerrijksten. Ongelijkheid vormt een gevaar voor de democratie en staat een duurzame toekomst in de weg. Bovendien is rijkdom zelden een persoonlijke verdienste, eerder een kwestie van geluk.
In dit vlammende betoog laat Robeyns haarscherp zien hoe het limitarisme in de praktijk zou kunnen werken. Met dit systeem dragen de sterkste schouders daadwerkelijk de zwaarste lasten en wordt het gelijkheidsbeginsel beter nageleefd. Zo kan het overtollige geld van de superrijken mens en samenleving veel goeds opleveren. En daar profiteert uiteindelijk iedereen van.
Fragment uit 4. Het ondermijnt de democratie
Er zijn drie cruciale aspecten van de democratie die worden bedreigd als geld een rol gaat spelen. De eerste is collectieve besluitvorming. We zijn niet simpelweg individuen die toevallig zij aan zij leven met andere individuen die geen gevolgen ondervinden van onze handelingen en ons gedrag. We zijn mensen die samenleven in een gedeelde fysieke ruimte, die allemaal verschillende behoeften en verlangens hebben ten aanzien van het gebruik van die ruimte en de hulpbronnen die daar te vinden zijn. Daarom moeten we het met zijn alleen eens worden over de regels om ons leven te reguleren. Bij elke groep individuen die dicht bij elkaar leven zal er onvermijdelijk interactie ontstaan, wordt er ene vorm van handel bedreven, en moet er overeenstemming komen over wie wat bezit. Het alternatief is chaos, extreme onzekerheid en het recht van de sterkste. Als we een idee willen krijgen over hoed dat eruit zou kunnen zien, hoeven we alleen te kijken naar de scenario's die worden geschetst in dystopische sciencefiction, waar iedereen op elk gewenst moment ongestraft een willekeurige andere persoon kan ombrengen. Het is misschien fascinerend om die verhalen te lezen of sciencefictionfilms te zien, maar ik ben ervan overtuigd dat de meesten van ons de voorkeur geven aan een samenleving waarin wijzelf en onze dierbaren, onze projecten en onze persoonlijke eigendommen veilig zijn.
In kleinschalige gemeenschappen kunnen radicaal niet-hiërarchische vormen van collectieve besluitvorming volstaan om te beslissen over de verdeling van schaarse gedeelde hulpbronnen (zoals onderdak, voedsel en water).In die situatie gaan mensen bij elkaar zitten om te overleggen, en aangezien het om een kleine gemeenschap gaat, krijgt iedereen de kans om gehoord te worden. Deze wijze van besluitvorming - bij elkaar zitten om zaken te bespreken - kan ook werken in wooncollectieven of kleine leefgemeenschappen, waar het een zinvolle manier kan zijn om taken te verdelen die nodig zijn om de collectieve belangen te verdedigen (zoals een bedreiging van buitenaf door andere mensen, maar ook natuurrampen, zoals overstromingen). Grotere gemeenschappen hebben wellicht in de loop der tijd regels vastgesteld voor collectieve besluitvorming, zoals bijvoorbeeld het geval is bij inheemse stammen waar de stamoudsten beslissen over collectieve aangelegenheden. In hedendaagse samenlevingen moeten we ons gezien hun aanzienlijke omvang echter verlaten op delegering en gestructureerde vormen van besluitvorming. In de meeste landen wordt dit gedaan door te stemmen op functionarissen die namens de gehele bevolking besluiten zouden moeten nemen die redelijk zijn en gerechtvaardigd kunnen worden tegenover degenen die de gevolgen van deze besluiten ondervinden.
Zoals we zullen zien, verdwijnt ons vermogen om echt collectieve besluiten te nemen zodra extreme rijkdom in beeld komt. Dat is niet alleen een logistiek, maar ook een moreel probleem. Extreme rijkdom ondermijnt het kernprincipe van politieke gelijkheid, dat het kernachtigst geformuleerd is in de leus 'one man, one vote'. (p 129-130)
Lees ook: Rijkdom : hoeveel ongelijkheid is nog verantwoord? (2019), of De ongelijkheidsmachine : een verborgen Europese geschiedenis van Paul Goossens (uit 2023)
Artikel: Moneyland: het zal nooit makkelijker zijn om ertegen op te treden dan nu. (april 2019)
Boeken waar Ingrid Robeyns (al dan niet expliciet) naar verwijst, én die op dít blog staan
|
Ongelijkheid |
2015 |
443 |
|
|
Filosofie
voor een betere wereld |
2009 |
314 |
|
|
De butler
van de wereld |
2023 |
367 |
|
|
Moneyland |
2019 |
413 |
|
|
23 dingen
die ze je niet vertellen … |
2010 |
304 |
|
|
Economie |
2014 |
384 |
|
|
Het einde
van de Amerikaanse droom |
2017 |
197 |
|
|
Borderline
times |
2012 |
294 |
|
|
De kanarie
in de kolenmijn |
2016 |
255 |
|
|
Ontwaak! |
2021 |
224 |
|
|
Ware winst |
2017 |
208 |
|
|
Hoe we een
klimaatramp kunnen vermijden |
2021 |
288 |
|
|
Waarom de
superrijken de wereld niet zullen … |
2019 |
334 |
|
|
De
ongelijkheidsmachine |
2023 |
580 |
|
|
Er zijn nog
17 miljoen wachtenden voor u |
2018 |
179 |
|
|
Fantoom
groei |
2020 |
256 |
|
|
Minder is
meer |
2021 |
273 |
|
|
Beledigende
broccoli 2.0 |
2023 |
204 |
|
|
Het
pijnstillerimperium |
2021 |
560 |
|
|
De dag dat
Peter de deur dichttimmerde |
2012 |
171 |
|
|
In ons
belang |
2011 |
53 |
|
|
De goede
voorouder |
2021 |
303 |
|
|
Hoe vrij
zijn wij? |
2017 |
544 |
|
|
De
consultancy industrie |
2023 |
351 |
|
|
De
ondernemende staat |
2015 |
319 |
|
|
De waarde
van alles |
2018 |
384 |
|
|
Moonshot |
2021 |
249 |
|
|
Neoliberalisme |
2022 |
351 |
|
|
Wereldwijde
ongelijkheid |
2017 |
333 |
|
|
Uit de
puinhopen |
2018 |
207 |
|
|
Een kleine
geschiedenis van de gelijkheid |
2022 |
327 |
|
|
Kapitaal en
ideologie |
2020 |
1134 |
|
|
Kapitaal in
de 21e eeuw |
2014 |
813 |
|
|
Donuteconomie |
2017 |
352 |
|
|
Miljardairs
onder de guillotine |
2022 |
264 |
|
|
De tirannie
van verdienste |
2020 |
265 |
|
|
Het
onbehagen in de democratie |
2023 |
478 |
|
|
Niet alles
is te koop |
2012 |
240 |
|
|
Het is oké
om kwaad te zijn op het kapitalisme |
2023 |
365 |
|
|
Sander en de
kloof |
2013 |
116 |
|
|
Voettocht
naar het hart van het land |
2014 |
301 |
|
|
Hoeveel is
genoeg? |
2013 |
320 |
|
|
Over
tirannie |
2017 |
124 |
|
|
Winst voor
iedereen |
2019 |
368 |
|
|
De grote
verkilling |
2019 |
269 |
|
|
Onbehagen |
2023 |
285 |
|
|
De crisis
van het democratisch kapitalisme |
2023 |
541 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen