Philipp Blom 2

Wat op het spel staat
De Bezige bij 2017, 223 pagina's - € 19,99

Oorspronkelijke titel: Was auf dem Spiel steht (2017)

Wikipedia: Philipp Blom (1970)

Korte beschrijving
De Duitse historicus en journalist analyseert de grote historische veranderingen en de invloed hiervan op de toekomst. Het is een somber toekomstscenario. We zullen waarden als democratie, tolerantie, welvaart en rechtsstaat verliezen. De mens is een onverstandige, manipuleerbare consument geworden, die zich niet druk maakt over de uitdaging van historische proporties waar we voor staan. Opwarming, digitalisering en consumentisme zijn producten van het industriële tijdperk. Steeds meer elites leven ver verwijderd van de sociale werkelijkheid. De redding van onze maatschappij en van de planeet is afhankelijk van de vraag of voldoende mensen tijdig aan een radicale verandering willen werken. Blom noemt mogelijke oplossingen, die vooral van de jongere generatie zullen moeten komen. Het pleidooi voor het redden van de planeet eindigt met de vraag: Wat staat er op het spel? Het antwoord luidt: Alles!

Tekst op website uitgever
Wat als een historica over vijftig jaar terugkijkt naar het begin van de 21ste eeuw? Zij zal versteld staan dat wij – verblind door onze dagelijkse beslommeringen en ons kortetermijnperspectief? – de twee grootste bedreigingen die homo sapiens te wachten stonden niet zagen: een wereldomvattende klimaatcrisis met alle gevolgen van dien, en de digitalisering van arbeid die leidde tot massawerkloosheid en een algeheel verlies van zin en betekenisgeving. 

In Wat er op het spel staat analyseert Philipp Blom het historische scharnierpunt waarop wij ons bevinden aan de hand van verhelderende parallellen met andere historische aardverschuivingen, zoals het einde van het Romeinse Rijk, de Verlichting en de Duitse Weimarrepubliek. Het resultaat is een vlammend betoog vol sterke beelden en scherp verwoorde inzichten, dat iedereen zou moeten lezen die zich zorgen maakt over de toekomst van wat wij voor waardevol houden: vrijheid, tolerantie, het klimaat, arbeid, democratie en mensenrechten.

Fragment uit No Future, Inc
  Waarom, zo zou onze historica zich afvragen, klampten de mensen zich in die tijd zo vast aan een economisch model dat gevaarlijk en achterhaald was, waarom zijn er geen massademonstraties en gewapende opstanden geweest om een snelle en resolute verandering teweeg te brengen? Waarom hebben ze hun eigen wetenschappers niet geloofd? In die tijd was een ommekeer misschien nog mogelijk geweest. Hebben de mensen dan niet geweten dat sinds het begin van de metingen zestien van de zeventien warmste jaren zich tussen 2000 en 2017 hebben voorgedaan? Hebben ze nooit een fabriek gezien die toen al bijna zonder menselijke arbeid uit kon? Hebben ze gewoon hun ogen niet willen geloven, of hebben ze en om een bepaalde reden geweigerd consequenties te trekken uit wat ze zagen?
  In plaats van een antwoord een sfeerbeeld: de rijke, democratische landen, de grote economische machten, de G7 of G8, de voormalige koloniale machthebbers en voormalige industriële gebieden zijn afgegleden naar een reactionair tijdperk. Hun dierbaarste gevoel is nostalgie. Ze willen geen toekomst. Toekomst is verandering, en verandering is verslechtering, betekent migratie van miljoenen mensen, klimaatverandering, ineenstortende sociale systemen, exploderende kosten, bommen in nachtclubs, milieuverontreiniging, verblekende koraalriffen, het massaal uitsterven van soorten, falende antibiotica, overbevolking, islamisering, burgeroorlog. De toekomst moest voorkomen worden. De mensen in rijke landen willen maar één ding: dat het heden nooit eindigt.
  De politiek sprak vroeger in visies, en die visies waren moorddadig. tegenwoordig hebben we realistischer aanspraken. Politiek wordt zakelijk bestuur, verwachtingsmanagement, customer service. Alleen feelgood-goeroes. Silicon Valley-types en sekteleiders hebben het nog over Utopia, over ene betere wereld die voor ons ligt en waarin de problemen van onze tijd nog maar herinneringen zijn. Voor de rest zijn de projecties van onze toekomst stuk voor stuk troosteloos tot wanhopig: Michel Houellebecq en Hollywood, Lars von Trier en langlopende wetenschappelijke studies, Cormac McCarthy en talloze computerspelletjes tonen ons antiutopieën. Er stroomt vage paniek door onze aderen. In de rijke wereld gelooft amper iemand nog dat het zijn eigen kinderen beter zal gaan, dat hard werken beloond wordt, dat politici in het belang van hun kiezers willen of kunnen handelen, dat de mensheid een betere tijd te wachten staat. Dan maar liever geen verandering. Zo wordt het hoogste doel het handhaven van de status quo.
  Maar de veranderingen, het getijde van het nieuwe, wordt sterker. Ze verjaagt miljoenen mensen door droogte en overstromingen en drijft ze op de vlucht; in rijke landen ontneemt ze onverbiddelijk steeds meer mensen hun baan, schept onzekerheid, dijt de ons vertrouwde grootte van de wereld uit en krimpt die in, elke stap en elke kleine moeite voelt onverwacht en kunstmatig aan. Een wijdverbreid gevoel dat nog niet tot begrip gestold is, zegt ons dat we de controle aan het verliezen zijn, dat niets meer is wat het ooit was, dat we niet meer kunnen controleren en begrijpen at er op het ogenblik aan de hand is. We klampen ons dus vast aan wat we kennen, aan wat we comfortabel vinden. De toekomst is per slot van rekening toch al onzeker. (pagina 15-17)

Draadje (maart 2020)



Vanaf 30:40 komt Philipp Blom aan het woord
 

Het Filosofisch kwintet
Op 29 oktober 2017 werd in dit Human-tv-programma gesproken over aspecten die Philipp Blom aansnijdt. Hij was een van de deelnemers. Titel: Zijn wij marionetten van de datareuzen?  Ook Hans Schnitzler, de Nederlandse filosoof, was aanwezig; van hem verscheen onlangs Kleine filosofie van de digitale onthouding, dat hier ook bij aansluit.


Artikel: Wat op het spel staat (oktober 2017)
Lees ook: Het verborgen genootschap : de vergeten radicalen van de Verlichting (2010)

In de literatuurlijst staan o.a. deze boeken
Rutger Bregman. Gratis geld voor iedereen (2014)
Erik Brynjolfsson & Andrew McAfee. Het tweede machinetijdperk : hoe de digitale revolutie ons leven zal veranderen (2014)
Martin Ford. De opmars van robots : hoe technologie veel banen zal doen verdwijnen (2016)
David Graeber. Schuld : de eerste 5000 jaar (2012)
Tony Judt. Het land is moe : verhandeling over onze ontevredenheid (2010)
Paul Mason. Postkapitalisme : een gids voor de toekomst (2016)
Pankaj Mishra. Tijd van woede : een geschiedenis van het heden (2017)
Jan-Werner Müller. Wat is populisme? (2017)
Michael Sandel. Niet alles is te koop : de morele grenzen van marktwerking (2014)
Richard Sennett. De ambachtsman : de mens als maker (2008)
Richard Sennett. Samen : een pleidooi voor samenwerken en solidariteit (2016)
David Van Reybrouck. Tegen verkiezingen (2013)  
Paul Verhaeghe. Identiteit (2012)

Terug naar Overzicht alle titels

Maxim Februari

Klont
Prometheus 2017, 270 pagina's - € 19,99

Wikipedia: Maxim Februari (1963)

Korte beschrijving
Actuele, intelligente en komische satire voor de geletterde lezer van de schrijver, jurist en filosoof over de moderne, door techniek beheerste leefwereld van de mens. Alexei Krups (die de lezer persoonlijk aanspreekt) is een mediagenieke man die wereldwijd succes oogst door zijn artikelen en lezingen over digitale technologie. Hij is niet echt een expert, maar komt er tot zijn stijgende verbazing en vrees achter dat het publiek aan zijn voeten ligt door de dramatische onderbouwing van de stelling dat we overgeleverd zijn aan de dataficering van onze leefwereld via kunstmatige intelligentie. Die zou via een penetratie ervan in beheers- en bestuurssystemen leiden tot een alternatieve, oncontroleerbare spiegelwereld, de klont genaamd (een soort cloud) en de mens degraderen van kennende tot gekende. De uitgebluste data-expert Bodo Klein, met een hands-on arts als vrouw, ontmaskert uiteindelijk in opdracht van het ministerie van Veiligheid de Diederik Stapelachtige fraudeur. Een flitsende roman die overtuigt door nuancering (Krups heeft wél een punt) en trefzekere verbeelding.

Tekst op website uitgever
Bodo Klein heeft zich op het ministerie van Veiligheid onmogelijk gemaakt en moet een paar weken in de luwte blijven. Zo kan hij mooi een opdracht uitvoeren voor zijn minister: hij wordt op pad gestuurd om verdachte uitspraken te onderzoeken van de wereldberoemde spreker Alexei Krups. Helaas komt op hetzelfde moment de familie van zijn vrouw logeren.
Alexei Krups reist intussen rond met een bejubelde lezing over digitale technologie. Door het gebruik van data en kunstmatige intelligentie zullen de roman en de politiek teloorgaan, waarschuwt hij opgewekt. Halverwege zijn tournee merkt Krups tot zijn verbazing dat hij een groot expert is geworden op het gebied van alle denkbare technologieën. Zijn roem dwingt hem steeds boudere uitspraken te doen. Maar wat weet hij er eigenlijk van?
'De grootste vraag van de huidige tijd is hoe de mens greep houdt op zijn leefwereld', zegt een collega van Alexei Krups. Leren we de wereld en de mens beter begrijpen door de vooruitgang? Of zorgt het menselijk tekort ervoor dat we juist alle controle verliezen?

Schrijver, jurist en filosoof Maxim Februari debuteerde in 1989 met de roman De zonen van het uitzicht en ontpopte zich in de bijna dertig jaar die volgden tot een van de scherpzinnigste en origineelste denkers van ons taalgebied. In 2007 publiceerde hij de grote roman De literaire kring, die nationaal en internationaal bejubeld werd. Het boek won de Annie Romein-Verschoorprijs en behaalde de shortlist van de Libris Literatuurprijs en de Gouden Uil Literatuurprijs en de longlist van de International impac Dublin Literary Award. In 2008 ontving Februari de Frans Kellendonkprijs voor zijn gehele oeuvre.

Fragment uit
Klont was natuurlijk een gezellig woord. Alle vrouwen die ik ken hadden er weer andere associaties bij. De een had het wel eens vertederd gebruikt als koosnaampje, de ander kende het als een ouderwets meelgerecht, de derde probeerde op tijd 'klont!' te roepen als ze eigenlijk wilde gaan vloeken. Ik had het woord zelf nog nooit gebruikt.
  Toen ik het voor het eerst tegenkwam, dacht ik zoals gezegd dat de klont een kluwen was van systemen die met elkaar in de knoop kwamen, en dat alleen al was spectaculair genoeg. Angstaanjagend. Niet dat ik dacht dat er iemand achter zat, maar dat was juist het angstaanjagende. Er viel geen gemoedelijke maffia achter te ontdekken, geen odskool, veriligheidsdienst, geen spannende kaste van satanisten of salafisten, zelfs geen hippe kring van hackers, black T-shirts, slimme meisjes en jongens met overspannen verwachtingen van zichzelf die slimme dingen deden met patronen en profielen. Niemand. Louter amorfe verzamelingen instructies die onderling botsten: de klont.
  Toen, in de begintijd van mijn lezing, besefte ik meteen dat ik er een verhaal omheen moest vertellen. Om het spannend te maken voor het publiek. En ik koos ervoor de mensen angst aan te jagen: dan weet je zeker dat je hun aandacht hebt. De wereld is niet veilig, zei ik.

Je moet denken, zei ik in de allereerste begindagen, dat de meisjes en jongens van Silicon Valley een nieuwe heerschappij hebben gevestigd, die is gehuisvest op de computers van de Chinese autoriteiten. Ze mikken op een nieuwerwetse vorm van samenleven en regeren, maar ze komen niet verder dan de Middeleeuwen. Chaos en verwarring. Vijandbeelden. Xenofobie.  (pagina 144-145)


In 'de' TrendRede 2018 wordt 'Klont' meegenomen
WerkelijkheidsWrijving
Het digitale leven nadert de perfectie. Algoritmes spinnen een comfortabele cocon rondom de mens, zodat hij zich het middelpunt van de wereld waant. In 2018 zullen die virtuele verwachtingen nadrukkelijk botsen met een even complexe als bokkige werkelijkheid. Buiten de eigen cocon is niets en niemand perfect en heerst de verbrokkeling. Nederland lijkt zijn gezelligheid kwijtgeraakt. Het isolement opzoeken bevrijdt ons van de nood om ons tot anderen te verhouden. Maar zelfs de sociale media, de tabloids van onze tijd, blijken minder sociaal dan we dachten.
Niet de waarheid maar de bevestiging telt. En dat voedt de verbrokkeling. Werkelijkheidswrijving ervaren we.
We beginnen ons te realiseren dat we het gemak en de aandacht betalen met privacy en vrijheid. De grote dataspelers, inclusief de overheid, verdedigen hun macht over onze gegevens met hand en tand. In zijn roman ‘Klont’ laat Maxim Februari zien wat een gedataficeerde wereld doet met ons leven. De cloud ontwikkelt zich als een tumor van data die autonoom functioneert en waarover niemand de controle heeft. Het netwerk dat de belofte in zich droeg om een verbrokkelde mensheid bij elkaar te houden dreigt zelf een klont te worden


Terug naar Overzicht alle titels

Franklin Foer

Ontzielde wereld : de existentiële dreiging van Big Tech
De Bezige bij 2017, 272 pagina's -- € 22,99

Oorspronkelijke titel: World without mind (2017)

Wikipedia: Franklin Foer (1974)

Korte beschrijving
Grote, wereldwijd werkende bedrijven domineren met hun producten en diensten de markt en beïnvloeden zo indirect het gedrag van mensen en organisaties. In deel één zien we hoe vier grote bedrijven met hun technologie gegevens verzamelen over ons gedrag, dat verwerken in hun systemen, die ons vervolgens aanzetten tot door hen gewenst gedrag. In deel twee wordt de afhankelijkheid van de journalistiek van deze bedrijven geanalyseerd. Ook de auteurs van onze informatiebronnen worden beïnvloed en zo komt ons democratisch denken en handelen in gevaar. In het wereldbeeld van de auteur moeten we dat niet willen. In deel drie roept de auteur op tot verzet en bewustwording. Let op monopolisten, bevrijdt de media van reclame en bescherm de eigen privacy. De verworvenheden van het internet zijn niet heilig. De auteur is een erkend deskundige op dit gebied die zijn verhaal onderbouwt met veel voorbeelden en opvattingen van bekende persoonlijkheden uit heden en verleden. Geschikt voor de geïnteresseerde leek met enige kennis van de geschiedenis..

Tekst op website uitgever
Zonder stil te staan bij de gevolgen heeft de wereld de producten en services van vier reusachtige bedrijven omarmd. Google, Facebook, Apple en Amazon presenteren zich als voorvechters van individualisme, efficiëntie en diversiteit, maar ondertussen leiden hun algoritmes tot eenheidsworst, privacyschending en een overdosis comfort. Het resultaat is een onstabiele, bekrompen en slecht geïnformeerde wereld waarin geen ruimte is voor introspectie. Een wereld die niet zelf nadenkt.
Ontzielde wereld legt dit mechanisme van automatisering en homogenisering onder het vergrootglas. Elegant brengt Franklin Foer de geschiedenis van computertechnologie in kaart – van de Verlichting via Alan Turing en Stewart Brand naar het hedendaagse Silicon Valley – en toont daarmee niet alleen de dreigende crisis, maar ook de noodzaak van verzet. Hij laat feilloos zien wat er op het spel staat – en hoe we het tij kunnen keren.

Fragment uit 5. Bewakers van de grote hemelpoort
Amazon is uiteraard bedoeld als de absolute tegenhanger van deze antieke organisaties. Bezos ziet zijn bedrijf als een platform, als de grootste bazaar ter wereld waar iedereen zijn goederen kan kopen en verkopen. In zijn domein liggen geen poortwachters op de loer om naar willekeur dromen te vertrappen. 'De meest radicale en transformatieve uitvindingen zijn vaak uitvindingen die anderen prikkelen hun creativiteit de vrije loop te laten', heeft hij geschreven. Dit is het sentiment dat zijn minachting voor de uitgeverswereld voedt. Vroeger frustreerden grote uitgeverijen in New York de creativiteit door elk jaar een handjevol boeken te redigeren, drukken en distribueren. Als een schrijver er op een of andere manier niet in slaagde de verbeelding van een uitgever in New York te prikkelen, was hij of zij gedoemd tot irrelevantie. Amazon heeft snoeihard met die praktijk afgerekend. Iedereen met een roman in een bureaula kan die rechtstreeks bij Amazon uitgeven. Het is bijna net zo gemakkelijk als posten op Facebook. In tegenstelling tot de snobs in New York legt Amazon geen dictaten op, eist geen redactionele ingrepen en plaatst geen vraagtekens bij de visie van een schrijver. Zonder de opgeblazen makelaars in Manhattn - en hun onkostenrekeningen en latte halende slippendragers - kunnen schrijvers veel meer winst maken. Dit is volgens Bezos een ongegeneerde overwinning van de democratie. 'Werp eens een blik op de bestsellerlijst van Kindle en vergelijk die met de bestsellerlijst van The New York times. Welke is het meest divers?' De Kindle-lijst is zonder meer populistischer en staat vol mechanische liefdesromans en pompeuze sciencefiction, gepubliceerd door schrijvers die boeken afscheiden in een tempo dat weinig tijd overlaat voor denken, eten of slapen. (pagina 125-126)

Fragment uit Elf - De papieren opstand
De problemen die de kern van dit boek vormen, zijn met name lastig voor Amerikanen. In de loop van onze geschiedenis hebben wij ons beschouwd als de voorhoede van twee revoluties, de een wetenschappelijk, de ander politiek. We hebben ons geprofileerd als 's werelds grootste uitvinder - een perfecte uitdrukking van ons nationale karakter, van onze experimentele republiek met zijn pioniers die onbekende gebieden betraden. Deze technologische revolutie was uiteraard nauw verbonden met de Amerikaanse Revolutie. Beide waren het product van dezelfde verlichting. Beide kwamen voort uit hetzelfde geloof in de rede. Onze grootste vroege technologen - Franklin, Jefferson - waren ware exponenten van politieke vrijheid. De Verenigde Staten verkondigen luidkeels de evangelies van technologie en individualisme en verspreidden die als missionarissen over de wereld. We hebben op beide terreinen onvermoeibaar geïnnoveerd. We hebben gloeilampen en het recht op privacy gecreëerd, de lopende band en de vrijheid van meningsuiting.
  De twee revoluties hebben elkaar ondersteund. Ze voltrokken zich schouder aan schouder, met slechts kortstondige momenten van onderlinge spanning. Onze vrijheid heeft grotendeels een dynamische, iconoclastische economische geschapen, die de creativiteit sterk heeft gestimuleerd. En uitvindingen hebben de vrijheid eerder bevorderd en nieuwe manieren van persoonlijke uitdrukking, vrijheid van mobiliteit, de verwezenlijking van het zelf mogelijk gemaakt.
  Dat is de reden waarom de huidige tijd zo ontzettend ongemakkelijk aanvoelt. Ons geloof in de technologie strookt niet langer volledig met ons geloof in vrijheid. We naderen het punt waarop we een van onze revoluties moeten ondermijnen om de andere te redden. Privacy kan de huidige technologische ontwikkelingen niet overleven. Onze ideeën over de concurrerende markt lopen gevaar. De verspreiding van onwaarheden en samenzweringstheorieën via sociale media en het verdwijnen van onze gemeenschappelijke basis voor feiten creëren omstandigheden die rijp zijn voor autoritaire praktijken. In de loop van de tijd heeft de samensmelting van mens en machine behoorlijk goed uitgepakt voor de mens. Maar we betreden nu een nieuw tijdvak, waarin die samensmelting het individu bedreigt. (pagina 269-270)

Youtube - The Existential Threat of Big Tech | Franklin Foer | RSA Replay (oktober 2017)


Terug naar Overzicht alle titels

Michel VandenDriessche

De herontdekking van de tijd : 13 denkers over vandaag en morgen
Lannoo Campus 2017, 176 pagina's -  € 19,99

Met bijdragen van:  Johan Braeckman, Dirk De Wachter, Ignaas Devisch, Marc Leemans, Luc van Gorp, KOen Haegens, Stan de Spiegelaere, Ilse De Vocht, Jeroen Lievens, Elke Valgaeren, Marijke Persoone, Yoni van den Eede en Steven van Wolputte.

Michel Vandendriessche is algemeen directeur van vrijetijdsorganisatie Pasar

Korte beschrijving
Dertien auteurs met diverse achtergrond – filosofen, academici, journalist, psychiater, vakbondsverantwoordelijke, de gezinsbond, allen bij elkaar gebracht door de algemeen directeur van de Vlaamse vrijetijdsorganisatie Pasar – geven hun bedenkingen rond het thema ‘tijd’. Met als gemeenschappelijke noemer de vaststelling dat de notie tijd een metamorfose heeft ondergaan: de tijd controleert ons en niet meer andersom. Hoe dit te veranderen? Het woord ‘herontdekking’ in de titel dekt volkomen de lading van dit verfrissende boek, dat in drie grote delen is verdeeld. Na historische en maatschappelijke beschouwingen over hoe het zover heeft kunnen komen dat we in een ‘haastmaatschappij’ leven, inspireren de auteurs ons met het aanreiken van methoden hoe dit fenomeen aan te pakken en de tijdsbeleving opnieuw menselijker te maken. Het laatste deel richt zich tot de maatschappij en hoe deze haar steentje kan bijdragen. Origineel en verrijkend is het slot van elke bijdrage: twee concrete tips aan de lezer en aan de beleidsmensen wat in praktijk te doen aan een betere ‘tijdshygiëne’. Verzorgde uitvoering.

Tekst op website uitgever
Vroeger gebruikte de mens tijd om zijn leven in te delen. Nu is het andersom: we haasten ons van het ene ogenblik naar het andere. Die tijdsdruk is zo voelbaar dat er maar één conclusie mogelijk is: we pakken dit probleem het best collectief aan. In dit boek vertellen dertien denkers vanuit hun eigen discipline hoe het anders kan. Door te leren hoe we overprikkeling vermijden, hoe we ons recht op vakantie verdedigen of hoe we best wel lui mogen zijn, kunnen we onze tijd écht weer in handen nemen.

Fragment uit 6 - Ode aan de luiaard
Weg met de bladblazer
In een intrigerend onderzoek naar de beleving van tijd in verschillende culturen stelde de Amerikaanse psycholoog Robert Levine vast dat mensen in sommige steden gemiddeld sneller wandelen in winkelstraten dan in vergelijkbare straten in andere steden. In sommige steden wordt letterlijk sneller geleefd dan in andere. De snellere steden doen het over het algemeen economisch beter, wat onmiskenbaar voordelen biedt voor de inwoners. Maar er wordt een grote prijs voor betaald, aldus Levine. Zo stelde hij experimenteel vast dat mensen in nood in trage steden sneller geholpen worden door onbekende voorbijgangers dan in snelle steden. Het levenstempo leert ons veel over hoe we nadenken over levenskwaliteit en zinvolheid. In mijn lezingen geef ik in dat verband vaak het voorbeeld van de bladblazer. Vroeger veegden mensen de bladeren op hun graspleintje nog samen met een hark. Je was daar toch al gauw een uurtje mee bezig. Tegenwoordig moet dat met een bladblazer. Dat is in de filosofie van vandaag fantastisch, want efficiënter. Maar wat doen we met de tijd die daardoor vrijkomt? Meestal niet zo heel veel. Mijn suggestie: laat die bladblazer voor wat hij is en neem opnieuw de hark ter hand. Je kunt de bladeren overigens ook gewoon laten liggen, maar dat is een kwestie van persoonlijke voorkeur.
  Harken heeft, net als andere soortgelijke bezigheden, allerlei positieve aspecten in zich waar we ons blijkbaar niet meer van bewust zijn. Het zorgt ervoor dat je in beweging bent, je kunt dagdromen, je hoofd leegmaken, het brengt je in een positieve stemming. Als je een tijdje bezig bent, komt er misschien een vriend langs met wie je een praatje kunt maken. Dat is helemaal geen tijdverspilling, integendeel. Met wat geluk zijn de bladeren daarna weer uit elkaar gewaaid en kun je weer opnieuw beginnen.
  Een bladblazer daarentegen is lawaaierig, het stoort de buren en je maakt er je hoofd niet mee leeg, maar je krijgt er integendeel hoofdpijn van. En meestal weet men toch niet goed wat met de zogeheten gewonnen tijd moet aanvangen. (pagina 82-83)

Terug naar Overzicht alle titels

Isaac Asimov

Ik, Robot
Meulenhoff 1966/2017, 191 pagina's 

Oorspronkelijke titel: I, robot (1950)

Wikipedia: Isaac Asimov (1920-1992), en Ik, Robot en I, Robot  

Korte beschrijving
Bundel van negen samenhangende verhalen over de ontwikkeling van en problemen in de omgang met robots. Intrigerende wetenschappelijke puzzels, toegankelijk en begrijpelijk verteld. Een nog altijd populaire bundel die voor veel lezers het eerste contact met sciencefiction was.

Fragment uit 9. De machines
'Nee, hij zei dat er geen mens was die dat kon. Hij was erg oprecht. Hij vertelde me, en ik hoop dat ik hem goed begrepen heb, dat de Machines een gigantische extrapolatie zijn op de volgende manier: Een team van wiskundigen werkt verscheidene jaren aan het ontwerpen van een positronbrein dat in staat is om de door hen gemaakte berekeningen zelf te maken. Met gebruikmaking van dit brein maken ze voortgezette berekeningen om een nog gecompliceerder brein te kunnen ontwerpen en dat gebruiken ze dan weer om een brein te maken dat wéér gecompliceerder is, enzovoort. Volgens Silver zijn wat wij de Machines noemen, het resultaat van tien van zulke trappen.'
  'Ja-ja, dat komt me bekend voor. Gelukkig ben ik geen wiskundige ... arme Vincent. Het is nog zo'n jonge man. De directeuren vóór hem, Alfred Lanning en Peter Bogert, zijn gestorven en zij hadden zulke problemen niet; noch had ik ze. Misschien moeten alle robotici maar sterven nu we niet meer in staat zijn onze eigen scheppingen te begrijpen.'

Terug naar Overzicht alle titels

Alfabetisch overzicht titels op achternaam schrijver - L t/m Z

Overzicht per 23 januari 2019 - schrijvers L t/m Z  A t/m K

Frederic Laloux	Reinventing organizations	2015	390
Victor Lamme	De vrije wil bestaat niet	2010	333
John Lanchester	Kapitaal	2013	511
Jaron Lanier	Nee, je bent geen gadget	2010	271
Jaron Lanier	Tien argumenten om je sociale media-acoounts …	2018	189
Bruno Latour	Oog in oog met Gaia	2017	432
Bruno Latour	Waar kunnen we landen?	2018	132
Richard Layard	Waarom zijn we niet gelukkig?	2005	302
Jeremy Leggett	Uit de olie	2014	336
Jonah Lehrer	Imagine	2012	288
Ton Lemaire	De val van Prometheus	2010	375
Ton Lemaire	Onder dieren	2017	508
Frédéric Lenoir	Handleiding voor een evenwichtige geest	2012	190
Frédéric Lenoir	Hoe we de wereld kunnen genezen	2014	224
Frédéric Lenoir	Socrates Jezus Boeddha	2010	239
Annie Leonard	The story of stuff	2010	376
Daniel Levitin	Een opgeruimde geest	2015	524
Michael Lewis	Boomerang	2012	237
Michael Lewis	Flitshandel	2014	302
Aryan van der Ley	De pretparkgeneratie	2013	319
Martin Lindstrom	Brandwashed	2012	372
Martin Lindstrom	Small data	2016	255
Cees van Lotringen	Een van de jongens	2012	262
Joris Luyendijk	Dit kan niet waar zijn	2015	240
Joris Luyendijk	Kunnen we praten	2017	94
Marcia Luyten	Het geluk van Limburg	2015	367
Marcia Luyten	Ziende blind in de sauna	2008	220
Mark Lynas	De mens als god	2011	299
Sonja Lyubomirsky	De mythes van geluk	2013	317
Larisssa MacFarquhar	Wereldverbeteraars	2016	380
Neil MacGregor	Leven met goden	2018	512
Christian Madsbjerg	Filosofie in een tijd van big data	2017	237
Kishore Mahbubani	De eeuw van Azië	2008	336
Kishore Mahbubani	Is het Westen de weg kwijt?	2018	160
Kishore Mahbubani	Naar één wereld	2013	313
Andrea Britta Maier	Eeuwig houdbaar	2017	223
Geert Mak	Reizen zonder John	2012	512
Charles Mann	De tovenaar en de profeet	2018	688
Bernard Maris	Economie is geen wetenschap	2015	125
Lieke Marsman	Het tegenovergstelde van een mens	2017	176
Maurits Martijn	Je hebt wél iets te verbergen	2016	264
Raoul Martinez	Hoe vrij zijn wij?	2017	544
Paul Mason	Post kapitalisme	2016	400
Viktor Mayer-Schönberger	De big data revolutie	2013	303
Viktor Mayer-Schönberger	De data economie	2018	280
Mariana Mazzucato	De ondernemende staat	2015	319
Mariana Mazzucato	De waarde van alles	2018	384
Achille Mbembe	Kritiek van de zwarte rede	2015	288
Ian McEwan	Solar	2010	361
Hans Meek	Ecologica	2017	285
Tom-Jan Meeus	Haagse invloeden	2015	240
Bart Meijer	De crisis in het kort	2013	144
Eva Meijer	De soldaat was een dolfijn	2017	116
Ruben Mersch	Oogklepdenken	2012	287
Ruben Mersch	Van mening verschillen	2018	192
Ruben Mersch	Waarom iedereen altijd gelijk heeft	2016	271
Peter Mertens	Graailand	2016	403
Marcel Metze	De hoogmoedigen	2011	96
Ron Meyer	Grip	2018	152
Nick Meynen	Frontlijnen	2017	250
Willem Middelkoop c.s.	De Tesla-revolutie	2017	292
Willem Middelkoop	Patronen van bedrog	2018	316
Branko Milanovic	Wereldwijde ongelijkheid	2017	333
Pankaj Mishra	Tijd van woede	2017	336
Leonard Mlodinow	Stiekeme signalen	2013	311
Dominique Moïsi	De geopolitiek van emotie	2009	256
Dominique Moïsi	Triomf van de angst	2018	160
George Möller	Waardenloos	2012	388
Bennie Mols	Turings tango	2012	222
George Monbiot	Uit de puinhopen	2018	207
Edgar Morin	De weg	2012	336
Evgeny Morozov	Om de wereld te redden, klik hier	2014	447
Ian Morris	De val van het Westen	2010	879
Timothy Morton	Duistere ecologie	2018	240
Timothy D. Morton	Ecologisch wezen	2018	256
Michael Moss	Zout, zuiker, vet	2013	478
Jos de Mul	Kunstmatig van nature	2014	206
Jos de Mul	Paniek in de polder	2017	327
Frank Mulder	De geluksmachine	2015	175
Frank Mulder	Economie op ramkoers	2010	175
Klaas Mulder	Pakkenproletariaat	2014	234
Sendhill Mullainathan	Schaarste	2013	360
Jan-Werner Müller	Wat is populisme?	2017	128
René Munnik	Tijdmachines	2013	399
Moisés Naïm	Het einde van macht	2015	399
John Naish	Genoeg	2008	271
Susan Neiman	Verzet en rede	2017	77
Susan Neiman	Waarom zou je volwassen worden?	2014	218
Mark Nelissen	Darwin in de supermarkt	2011	190
Joost van der Net	Aan de Europese natie	2017	184
Cal Newport	Diep werk	2016	268
Geert Noels	Econoshock	2008	380
Wouter van Noort	Is daar iemand?	2017	224
Johan Norberg	Vooruitgang	2016	312
Tor Norretranders	Het bewustzijn als bedrieger	2000	493
Martha Nussbaum	Het koninkrijk van angst	2018	256
Martha Nussbaum	Mogelijkheden scheppen	2012	303
Martha Nussbaum	Niet voor de winst	2011	214
Martha Nussbaum	Politieke emoties	2014	430
Martha Nussbaum	Woede en vergeving	2016	359
Anousha Nzume	Hallo witte mensen	2017	140
Nuccio Ordine	Het nut van het nutteloze	2017	191
Tim O'Reilly	De nieuwe economie	2018	448
José Ortega y Gasset	De opstand van de massamens	2015	274
George Orwell	1984	1949	308
Jos Palm	De gewone man	2017	342
Gunter Pauli	Blauwe economie	2012	336
Olivier Pentelon	DE strijd om tijd	2018	264
Alex Pentland	Sociale big data	2014	328
Jaap Peters	Intensieve menshouderij	2004	188
Ilja Leonard Pfeijffer	Grand hotel Europa	2018	552
Susanne Piët	Egolutie	2014	191
Jacques Pijl	Het nieuwe normaal	2014	206
Thomas Piketty	Kapitaal in de 21e eeuw	2014	813
Daniel H. Pink	Een compleet nieuw brein	2015	223
Steven Pinker	Ons betere ik	2011	1112
Steven Pinker	Verlichting nu	2018	920
Kris Pint	De wilde tuin van de verbeelding	2017	132
Robert M. Pirsig	Zen en de kunst van het motoronderhoud	1974	509
Henny van der Pluijm	Rechten en plichten van robots	2013	250
Michael Pollan	Een pleidooi voor echt koken	2013	415
Anselmus Poneli	Het Toekomst manifest	2012	384
Awee Prins	Uit verveling	2010	437
Marja Pruis	Omdat je het waard bent	2017	100
Michael Puett	De weg	2016	304
Anne-Marie Rakhorst	Geld stuurt de wereld	2015	214
Ayn Rand	Wereldschok	1957	1183
Miriam Rasch	Zwemmen in de oceaan	2017	239
Thomas Rau	Material matters	2016	221
Kate Raworth	Donuteconomie	2017	353
Hubert Reeves	Het universum uitgelegd aan mijn ...	2011	141
Tobias Reijngoud	Volgers & Vormers	2013	191
Tobias Reijngoud	Weten is meer dan meten	2012	190
Matthieu Ricard	Waarom zou ik mijn vrienden niet opeet	2015	351
Wim de Ridder	De ontdekking van de toekomst	2014	298
Wim de Ridder	De strategische revolutie	2012	239
Matt Ridley	De evolutie van alles	2016	398
Matt Ridley	De rationele optimist	2010	445
Rob Riemen	Adel van de geest	2009	187
Rob Riemen	De universiteit van het leven	2014	199
Jeremy Rifkin	De derde industriële revolutie	2014	384
Mirjam de Rijk	51 mythes over goed zou zijn voor de ec.	2015	176
Brian Robertson	Holocracy	2015	230
Ingrid Robeyns	Rijkdom	2019	96
Ken Robinson	Creatieve scholen	2015	286
Ken Robinson	Het Element	2009	269
Marilynne Robinson	Wat doen wij hier?	2018	320
Dan Rodrik	De globaliseringsparadox	2015	375
Jurriën Rood	Filosofie van de jamsessie	2017	245
Piet de Rooij	Een geschiedenis vh onderwijs in Ned.	2018	349
Arnold Roosendaal	De informatiefuik	2013	156
Florentijn van Rootselaar	Filosofisch veldwerk	2018	127
Daan Roovers	Mensen maken	2017	80
Piet de Rooy	Ons stipje op de waereldkaart	2014	414
Hartmut Rosa	Leven in tijden van versnelling	2016	160
Larry D. Rosen	Identity	2013	288
Hanna Rosin	Het einde van de man	2013	287
Hans Rosling	Feitenkennis	2018	343
Maarten van Rossem	Kapitalisme zonder remmen	2011	128
Jan Rotmans	In het oog van de orkaan	2012	270
Jan Rotmans	Omwenteling	2017	160
Jan Rotmans	Verandering van tijdperk	2014	180
Eva Rovers	Ik kom in opstand, dus wij zijn	2017	85
Eva Rovers	Practivisme	2018	120
Simon Rozendaal	Alles wordt beter!	2015	192
Christian Rudder	Wie we zijn wanneer we denken dat …	2015	303
Adam Rutherford	Een kleine geschiedenis van iedereen die …	2018	485
Michael J. Sandel	Niet alles is te koop	2012	288
Michael J. Sandel	Pleidooi tegen volmaaktheid	2012	115
Michael J. Sandel	Politiek en moraal	2016	384
Tim Sanders	Managen met liefde	2002	236
Fernando Savater	Ethiek nu!	2013	158
Fernando Savater	Het goede leven	1996	160
C. Otto Scharmer	Leiden vanuit de toekomst	2013	291
C. Otto Scharmer	Theorie U	2010	557
Paul Scheffer	De vorm van vrijheid	2018	224
Paul Scheffer	De vrijheid van de grens	2016	126
Fabian Scheidler	Het einde van de megamachine	2018	424
Alexander Schimmelbusch	Opperduitsland	2019	232
Willem Schinkel	De nieuwe democratie	2012	367
Wilhelm Schmid	Ongelukkig zijn	2013	79
Hans Schnitzler	Het digitale proletariaat	2015	175
Hans Schnitzler	Kleine filosofie van de digitale onthouding	2017	128
Birte Schohaus	De wereld aan je voeten	2013	159
Lenette Schuijt	Wat bezielt ons?	2014	480
Jan Schuurman Hess	Voettocht naar het hart van het land	2014	304
Roger Scruton	Het nut van pessimisme	2010	240
Tomás Sedlácek	De economie van goed en kwaad	2012	407
Gert-Jan Segers	Hoop voor een verdeeld land	2016	236
Rien T. Segers	Nederland na de crisis	2009	110
Richard Sennett	De ambachtsman	2008	367
Richard Sennett	Samen	2016	399
Raymond Serré	De waan van de dag	2017	167
Michel Serres	De wereld onder de duim	2014	113
Russell Shorto	Amsterdam	2013	402
Coen Simon	Een stok om mee te denken	2014	304
Coen Simon	En toen wisten we alles	2011	180
Coen Simon	Filosoferen is makkelijker dan je denkt	2015	190
Coen Simon	Oordeel zelf	2017	156
Peter Singer	Effectief altruïsme	2017	200
Robert & Edward Skidelsky	Hoeveel is genoeg?	2013	320
Marc Slors	Dat had je gedacht!	2012	201
Peter Sloterdijk	Je moet je leven veranderen	2011	510
Peter Sloterdijk	Regels voor het mensenpark	2000	176
Peter Sloterdijk	Wat gebeurde er in 20e eeuw	2018	235
Joost Smiers e.a.	De macht van de mega onderneming	2016	136
Jeroen Smit	De prooi	2008	446
Zadie Smith	NW	2012	358
Timothy Snyder	De weg naar onvrijheid	2018	375
Timothy Snyder	Over tirannie	2017	124
Sam Sommers	Wij zijn onze omgeving	2012	335
Manfred Spitzer	Digitale dementie	2013	288
Manfred Spitzer	Digiziek	2016	406
Manfred Spitzer	Eenzaamheid	2018	256
Carolyn Steel	De hongerige stad	2011	339
Stephan Steinmetz	De brievenbus van mevrouw De Vries	2013	143
Bernard Stiegler	Per toeval filosoferen	2014	188
Stefan van der Stigchel	Zo werkt aandacht	2016	224
Joseph E. Stiglitz	De euro	2016	472
Bas van Stokkom	Wat een hufter!	2010	188
Gerard van Stralen	… En denken!	2012	408
Michiel van Straten	Dagelijks irrationeel	2018	272
Wolfgang Streeck	Gekochte tijd	2015	273
Stuart Sutherland	Irrationaliteit	2010	335
Dick Swaab	Ons creatieve brein	2016	560
Dick Swaab	Wij zijn ons brein	2010	480
Farid Tabarki	Het einde van het midden	2016	223
Nassim Nicholas Taleb	Antifragiel	2013	521
Max Tegmark	Life 3.0	2017	496
Jan Terlouw	Natuurlijk	2018	64
Richard Thaler	Misbehaving	2018	416
Casper Thomas	De autoritaire verleiding	2018	256
Chris D. Thomas	Erfgenamen van de aarde	2018	320
Will Tiemeijer	Hoe mensen keuzes maken	2011	130
Frans Timmermans	Broederschap	2015	61
Ronald Tinnevelt	Mondiale rechtvaardigheid	2013	256
Herman Tjeenk Willink	Groter denken, kleiner doen	2018	118
Paul van Tongeren	Leven is een kunst	2012	253
Rik Torfs	Wie gaat er dan de wereld redden?	2009	256
Paul Tough	Een kwestie van karakter	2015	277
Helen Toxopeus	Een @nder soort geld	2014	290
Henk van Tuinen	Ons land kan menselijker	2013	174
Carolien Vader	Het begint met een idee	2011	179
Thomas Vaessens	De Daf van mijn vader	2018	270
Sebastien Valkenberg	Op denkles	2015	238
David Van Reybrouck	Pleidooi voor populisme	2009	79
David Van Reybrouck	Tegen verkiezingen	2013	174
Eddy Van Tilt	De schaduw van de Verlichting	2014	414
Jean-Pascal van Ypersele	In het oog van de klimaatstorm	2018	184
Michel VandenDriessche	De herontdekking van de tijd	2017	176
Antoon Vandevelde	Het geweld van geld	2017	288
Yanis Varoufakis	En de zwakken ondergaan wat ze moeten …	2016	350
Yaris Varoufakis	De economie zoals uitgelegd aan	2015	189
Arjen van Veelen	Amerikanen lopen niet	2018	216
Peter Venmans	Amor mundi	2016	240
Peter-Paul Verbeek	De grens van de mens	2011	144
Peter-Paul Verbeek	Op de vleugels van Icarus	2014	189
Ad Verbrugge	Staat van verwarring	2013	264
Ad Verbrugge	Tijd van onbehagen	2004	285
Alex Verburg	Pater Van Kilsdonk	2013	237
Kris Verburgh	Fantastisch!	2007	518
Paul Verhaeghe	Autoriteit	2015	272
Paul Verhaeghe	Het einde van de psychotherapie	2009	253
Paul Verhaeghe	Identiteit	2012	256
Paul Verhaeghe	Intimiteit	2018	256
Paul Verhaeghe	Liefde in tijden van eenzaamheid	2011	253
Herman Verhagen	De duurzaamheidsrevolutie	2011	200
Dirk Verhofstadt	Atheïsme als basis voor de moraal	2013	325
Guy Verhofstadt	De weg uit de crisis	2009	221
Guy Verhofstadt	De ziekte van Europa	2015	368
Willem Vermeend	Rijk & arm in Nederland	2014	173
Jan Verplaetse	Zonder vrije wil	2011	237
Hans Versnel	Stop de Amerikanen!	2011	192
Jos Verveen	Bullsh!t management	2011	166
Pepijn Vloemans	Survivalgids voor het consumentenparadijs	2013	173
Joseph Vogl	Het financiële regime	2016	200
Joseph Vogl	Het spook van het kapitaal	2013	211
Sidney Vollmer	On/Off	2017	383
Roos Vonk	Menselijke gebreken voor gevorderden	2011	200
Joris Voorhoeve	Negen plagen tegelijk	2011	367
Herman Vuijsje	Tot hier toe heeft de Heer geholpen	2007	271
Kees Vuyk	Oude en nieuwe ongelijkheid	2017	287
Frans de Waal	De bonobo en de tien geboden	2013	286
Frans de Waal	Een tijd voor empathie	2009	311
Henk van der Waal	Denken op de plaats rust	2012	240
Henk van der Waal	Mystiek voor goddelozen	2017	431
Jan Auke Walburg	Jong van geest	2000	174
James Wallman	Ontspullen	2015	256
Jan Walraven	De diefstal van de eeuw	2018	236
Alan Weisman	Aftellen	2014	496
Alan Weisman	De wereld zonder ons	2007	359
Peter Westbroek	De ontdekking van de aarde	2012	302
Andrea Wiegman	De tijdgeest ontrafeld	2014	191
Herman Wijffels	Formeren is vooruitzien	2012	64
Rob de Wijk	5 over 12	2012	200
Rob de Wijk	De nieuwe revolutionaire golg	2016	268
Nienke Wijnants	Wie ben ik en wat wil ik	2013	292
Rob Wijnberg	De nieuwsfabriek	2013	155
Rob Wijnberg	Nietzsche & Kant lezen de krant	2009	285
Micha de Winter	Verbeter de wereld, begin bij de opvoeding	2011	157
Notker Wolf	Waarop wachten wij	2008	272
Auke van der Woud	De nieuwe mens	2015	352
Auke van der Woud	Een nieuwe wereld	2006	464
Auke van der Woud	Het lege land	2007	686
Tim Wu	Aandacht is het nieuwe goud	2016	432
Damon Young	Afgeleid	2014	240
Damon Young	De goede lezer	2016	206
Damon Young	Filosoferen in de tuin	2014	224
Jevgeni Zamjatin	Wij	1921	187
Machteld Zee	Heilige identiteiten	2016	168
Juli Zeh	Corpus delicti : een proces	2009	216
Yvonne Zonderop	Ongelofelijk	2018	165
Yvonne Zonderop	Polderen 3.0	2012	96

Klik hier voor Alfabetisch overzicht titels op achternaam schrijver - A t/m K

Klik hier om terug te gaan naar de indexpagina