ISVW 2025, 285 pagina's € 27,95
Oorspronkelijke titel: Revolution für das Leben : Philosophie der neuen Protestformen (2020)
Website van Eva von Redecker (1982)
Korte beschrijving
Tekst op website uitgever
‘Het zekere is niet zeker. Zoals het is, blijft het niet.’ – Bertolt Brecht
Protestbewegingen zoals Black Lives Matter, Fridays for Future en Ni una menos strijden wereldwijd tegen racisme, klimaatontwrichting en geweld tegen vrouwen. Ze streven een gemeenschappelijk doel na: het redden van leven. Ook hebben ze een gemeenschappelijke vijand: het kapitalisme. Het kapitalisme vernietigt de fundamenten van leven, door uit naam van winst en eigendom leven te veranderen in dode stof. In Revolutie voor het leven laat filosoof Eva von Redecker zien wat we van protestbewegingen kunnen leren. Daarmee legt ze de basis voor een nieuwe manier van samenleven, waarin we zorgen in plaats van beheersen, delen in plaats van uitputten. Niets zal blijven zoals het is, als we willen dat leven blijft. Met een inleiding van Thijs Lijster. Vertaald door Peter Huijzer en Jan Sietsma.
Fragment uit Is echt leven mogelijk te midden van het onechte - Thijs Lijster
Eva von Redecker als 'erfgenaam' van de Frankfurter Schule
Een wereld waar we zorgen in plaats van beheersen, delen in plaats van exploiteren, regeneren in plaats van uitputteen en redden in plaats van vernietigen.
Een bekende cartoon in de New Yorker toont een man met drie kinderen bij een kampvuur in een desolaat landschap. De man zegt: 'Ja, de planeet is verwoest, maar gedurende een prachtig moment in de geschiedenis hebben we veel waarde gecreëerd voor aandeelhouders.' De grap toont de bittere waarheid van het economische denken, waarin winstmaximalisatie de prioriteit krijgt boven het beschermen van de basaalste voorwaarde voor het leven: een leefbare planeet. Ondanks het feit dat de gevolgen van die economische logica steeds duidelijker en vernietigender zichtbaar worden (in de vorm van bosbranden, overstromingen, pandemieën, hongersnood enzovoorts) lijkt er politiek weinig aanzet om het tij te keren. Integendeel, radicaal-rechtse bewegingen hebben overal in de westerse wereld de overhand, en dit gaat gepaard met het terugschroeven van klimaatmaatregelen en het vrij spel geven aan vervuilende industrieën, zoals de bio-industrie en fossiele brandstoffenindustrie. De overwinning van de 'zachte krachten', waar Henriette Roland Holst in haar beroemde gedicht uit 1918 zo van overtuigd was, laat nog altijd op zich wachten. Als de waanzin van deze manier van denken - en voor de kinderen uit de cartoon kan het niet anders dan als waanzinnig overkomen - zo zonneklaar is, waarom is het dan zo moeilijk om ons eraan te ontworstelen? En op welke manier zouden we dat niettemin kunnen doen? Op die vragen geeft Eva von Redecker in dit boek een antwoord.
Revolutie voor het leven past in een rij publicaties die, in de afgelopen vijftien jaar, vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines en taalgebieden de kapitalismekritiek nieuw leven hebben ingeblazen, een waartoe ook Mark Fishers Capitalist Realism (2009), Thoma's Piketty's Kapitaal in de 21e eeuw (2013), Kohei Saito's Systeembreuk (2020) en Soren Mau's Mute Compulsion (2023), of hier te lande Willem Schinkel en Rogier van Reekums Theorie van de kraal (2019) behoren. Von Redeckers boek onderscheidt zich van hen door haar toegankelijke schrijfstijl en haar internationale benadering, waarin ze ruimschoots aandacht besteedt aan de strijd van indigene, feministische en antiracistische bewegingen (en zich niet laat verleiden tot valse keuzes tussen identiteits- of klassepolitiek), maar vooral door haar expliciet activistische inslag en strijdbare toon. Haar boek vormt, naar een bekende uitspraak van de jonge Marx die zij ook citeert, een 'nietsontziende kritiek op alles wat bestaat', al moet en we daar direct aan toevoegen dat het volgens haar veeleer het kapitalisme is dat nietszontziend is ten opzichte van 'alles wat bestaat'. Daarmee plaatst ze zich in de rijke traditie van de Frankfurter Schule. (pagina 7-8)
Lees ook: De vrijheid om te blijven : pleidooi voor een bedachtzaam leven (uit 2024)
.png){kind=logo}
