Damon 2024, 291 pagina's - € 24,90
Wikipedia: Henk Smeijsters (1952)
Korte beschrijving
Tekst op website uitgever
We leven in een tijd van verschillende crises en oorlogen. Veel moderne crises worden veroorzaakt doordat we niet of te laat in staat blijken ons denken, voelen en handelen drastisch te veranderen. 'Hoe je een beter mens wordt' kan daarbij helpen. Relevante inzichten uit het werk van bekende filosofen als Martha Nussbaum, Peter Sloterdijk, Joep Dohmen, Hannah Arendt, Michael Sandel en vele anderen bieden concrete inspiratie voor levenslessen die ons helpen de maatschappelijke ontwikkelingen de goede kant op te sturen. Want als ieder mens een beter mens wordt, wordt de wereld steeds een stukje beter.
Fragment uit Zorg ervoor dat je volwassen wordt - Susan Neiman
In Why Grow Up? begint Neiman met de definitie van Kant dat de Verlichting volwassenwording is door middel van onderwijs. Honderd jaar na Kant werd in Nederland de leerplicht ingevoerd en nadien uitgebreid. Maar Kants oorspronkelijke definitie van onderwijs raakt steeds meer op de achtergrond. Onderwijs is boven alles een instrument geworden dat in dienst staat van de materiële welvaart. Kinderen en volwassenen beschikken over allerlei speelgoed en vermaaksmogelijkheden die de luiheid van denken bevorderen. Aangezien zelf denken vermoeiend is brengen zij hun vrije tijd liever zappend op de bank door. Zij willen zich in hun vrije tijd niet met ernstige, belangrijke en ingewikkelde zaken bezig houden.
Neiman plaatst Jean-Jacques Rousseau - die het kind afgezonderd van de maatschappij wil laten opgroeien - niet tegenover Kant, maar ziet hem als een verlichte kompaan die waarschuwde voor de infantiliserende werking van de maatschappij. Het kind aanvankelijk onwetend laten - zoals Rousseau i zijn opvoedingsboek Émile, ou De l'éducation (Emile, of over de opvoeding) propageert - dient om het verkeerde weten buiten te houden en staat aan het begin van het vertrouwen in de eigen rede en het echte weten. Het kind moet geen gewoonten aangeleerd krijgen maar zelf leren denken. Het moet niet zwichten voor autoriteit, maar de eigen rede gehoorzamen. Evenzeer zijn aanzien en status, waarvoor je de erkenning van wat je denkt van anderen laat afhangen, uit den boze.
Volwassenheid houdt in dat je door begint te krijgen wie je daadwerkelijk wilt zijn, zonder afhankelijk te zijn van wat anderen van je vinden. Je leert vanuit het perspectief van de ander te denken en daarbij tegelijkertijd aan de eigen rede vast te houden. Volwassenheid betekent ook dat je op grond van je levenservaring over oordeelsvermogen beschikt en steeds beter door begint te krijgen welke theoretische gedachten bij welke praktijksituaties passen. Zij houdt tevens in dat je de gemoedsrust hebt om de natuur en de kunsten op je in te laten werken.
In haar pleidooi voor volwassen worden herhaalt Neiman de overtuiging van Kant dat filosofie geen bezigheid is van een elite, maar dat ieder mens kan filosoferen en daardoor verlicht en dus volwassen kan worden. Daarvoor is nodig dat de mens gaat inzien dat het leven niet dient om te genieten, maar om te denken, ook als dit vermoeiend is. (pagina 189-190)
Henk Smeijsters 'bespreekt' bijna twintig denkers/schrijvers, sommigen daarvan staan op dít blog: Erich Fromm, Jean-Paul Sartre, Hannah Arendt, Albert Camus, George Steiner, Charles Taylor, Amartya Sen, Roger Scruton, Martha Nussbaum, Peter Sloterdijk, Joep Dohmen, Michael Sandel, Susan Neiman, Hartmut Rosa, Pankaj Mishra, Yuval Noah Harari, Maja Göpel, Markus Gabriel en Bobby Kennedy.
Vergelijkbare boeken: Ken jezelf : een openhartige filosofie van Tinneke Beeckman (uit 2023) en En nu? : de mens als bedreigde diersoort van Jan Bransen (uit 2024)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen